NAZIM HİKMET’İN “AKŞAM” ŞİİRİNİN ONTOLOJİK ANALİZ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Authors : Bedirhan Ünlü

Pages : 248-263

Doi:10.12981/mahder.1553138

View : 57 | Download : 44

Publication Date : 2025-03-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Ontoloji kavramı İlk Çağ’dan itibaren düşünürlerin üzerinde durduğu bir alandır. Varlık bilimi anlamına gelen ontoloji, Aristoteles’in varlığı var olarak kabul etmesiyle incelemeye açık bir hâle gelir. İçinde yaşanılan reel dünyanın var olarak benimsenmesi ile varlık alanları bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilir. Reel, ideal ve estetik varlıklar gelişen ontolojik anlayış içerisinde bir bütünü oluştururlar. Roman Ingarden ve Nicolai Hartmann tarafından 1930’lu yıllarda geliştirilen ontolojik tahlil yöntemi de sanat eserlerini bütüncül varlık tabakaları içerisinde ele alır. Sanat eserlerinin bütün varlık tabakalarındaki yeri, piramidin en tepesinde konumlanır. Edebî eserlerin ontolojik yapısı ön ve arka yapı olarak iki ana kategoriye ayrılır. Ön yapıdan elde edilen veriler eserin daha derin ve girift olan arka yapısını hazırlar. İrreel bir özelliğe sahip olan arka yapı, eserin semantik (anlam), obje (nesne), karakter ve alınyazısı (kader) tabakalarını meydana getirir. Yapılan bu çalışmada da Nazım Hikmet’in “Akşam” şiiri ontolojik bir okuma yöntemine tabi tutuldu. Şiir, Nazım Hikmet’in son dönem şiirleri içerinde yer alır ve sanat anlayışını bünyesinde barındırır. Şiirin ön yapısından başlayarak anlam, nesne, karakter ve kader tabakaları da sanatçının şiir evreniyle uyum hâlindedir. Temel anlamdan başlayarak kader tabakasına kadar olan arka yapı unsurları şiirin bütün anlam haritasını belirler.
Keywords : Ontoloji, Nazım Hikmet, Varlık Tabakaları, Akşam, Şiir