GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE VE GELECEĞE TÜRK DÜNYASININ YİTİK KÜLTÜREL MİRASI ÇEVGEN / POLO

Authors : Fatih Köse

Pages : 14-31

Doi:10.12981/mahder.1562702

View : 116 | Download : 75

Publication Date : 2025-03-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Kökeni MÖ 3. yüzyıla kadar takip edilebilen ve modern polonun atası olan çevgen oyunu Türkistan’da neşet ederek tüm Türk coğrafyalarına ve Doğu medeniyetinin neredeyse tamamına yayılmış geleneksel bir atlı oyundur. Çevgen adı verilen sopalar ile oyunun başlıca gereçlerinden olan topu belirli bir hedefe, kaleye ulaştırarak sayı kazanma esasına dayanan oyun, 19. yüzyılda İngilizler tarafından Hindistan’da öğrenilerek modern bir spor branşına dönüştürülmüş ve polo adı ile tüm dünyaya yayılmıştır. Geleneksel hâli 1980’li yıllara kadar Türkistan’daki Türk halkları ile Tacikler tarafından oynanan oyun Azerbaycan’da kesintiye uğramaksızın günümüze kadar ulaşmıştır. 2013 yılında SOKÜM listesine Azerbaycan adına tescil edilen oyun 2019 yılında Türkiye’de de yüzlerce yıl aradan sonra yeniden oynanmaya başlanmıştır. 2023 yılında Bakü’de düzenlenen 1. Dünya Çevgen Şampiyonası’nın ardından 2024 yılında kurulan, merkezi Bakü’de bulunan ve hâli hazırda 53 ülke temsilcisinin iştirak ettiği Uluslararası Çevgen Federasyonu çatısı altında oyun, geleneksel özü muhafaza edilerek küresel bir spor branşı olma yolunda hızla ilerlemektedir. Bu çalışmada oyunun kökeni, yayılımı ve değişimi ile birlikte mevcut durumu ve geleceği incelenerek tahlil edilmektedir.
Keywords : Geleneksel Atlı Oyun, Geleneksel Atlı Spor, Çevgen, Çevgan, Somut Olmayan Kültürel Miras