Beğenilme Arzusu: Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Authors : Gülizar KAŞIKARA, Uğur DOĞAN

Pages : 51-60

Doi:10.21666/muefd.345573

View : 12 | Download : 13

Publication Date : 2017-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın amacı beğenilme arzusu ölçeğini geliştirmek, ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırma pilot uygulama için 69, Açımlayıcı Faktör Analizi için 418, Doğrulayıcı Faktör Analizi için ise 113 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri, güvenilirliğinin belirlenmesi için de test tekrar test yöntemi, eşdeğer yarılar yöntemi, cronbach alfa iç tutarlık katsayısı, düzeltilmiş madde-toplam korelasyonu ve t testi kullanılarak üst % 27 ile alt % 27 grupların madde ortalamaları arasındaki farkların anlamlılığı incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi çalışmasında ölçeğin toplam varyansının %42’sini açıklayan bir yapı elde edilmiştir. AFA`ya göre, toplam 9 madde tek faktörde toplanmaktadır. Ölçekten alınan puanların yükselmesi beğenilme arzusunun yükseldiğini göstermektedir. Ölçeğe uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin tek boyutlu yapısını doğrulamıştır insert ignore into journalissuearticles values(x 2 /sd=1.42, RMSEA=0.06, GFI=0.92, AGFI=0.88, CFI=0.95, IFI=0.96, NFI=0.87, RFI=0.83,RMR=0.03, SRMR= 0.06 );. Beğenilme Arzusu Ölçeği’nin ölçüt geçerliğini test etmek için sosyal istenirlik ölçeğinin izlenim yönetimi alt boyutu kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda beğenilme arzusuyla izlenim yönetimi arasında negatif düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Güvenirlik çalışmasında iç tutarlık katsayısı, AFA`ya göre .82 iken, DFA için .81 olarak bulunmuştur. Eş değer yarılar yönteminin AFA sonuçlarına göre tek ve çift diye ayrılan iki grup arasında .72, DFA sonuçları için de .72 düzeyinde bir korelasyon olduğu görülmüştür.  Ölçeğin 4 hafta ara ile yapılan test-tekrar test güvenirlik çalışmasında .73 insert ignore into journalissuearticles values(p< .001); korelasyon bulunmuştur.  G rupların t-testi sonuçlarına göre yapılan t-testi sonucunda alt ve üst grup arasında anlamlı insert ignore into journalissuearticles values(p<. 001); bir farkın olduğu bulunmuştur.  Son olarak madde toplam analizinde, AFA sonuçlarına göre madde toplam korelasyonları 0.46 ile 0.71 arasında değişirken, DFA sonuçlarına göre ise 0.29 ile 0.70 arasında değişmektedir. Bu bulgulara dayanarak Beğenilme Arzusu Ölçeği’nin eğitim ve psikoloji alanında kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
Keywords : Beğenilme Arzusu, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik, faktör analizi