MEMLÛKLARDA ASABİYYE

Authors : ABDULLAH MESUT AĞIR

Pages : 1-16

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2008-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Mısır ve Suriye’de hükmetmiş olan Memlûk Türk Devletinin sultanları dönemi; “grup hissiyatı”, “dayanışma duygusu”, ve “grup dayanışması” şeklinde karakterize edilen “asabiyye devri” olarak nitelenebilir. Bu devlette her bir sultan için hususi bir memlûk grubu olduğu gibi, her bir emir için de kendisine bağlı belirli bir memlûk grubu bulunmaktaydı. Kölelik, sistemin bir gereği olduğundan ve memlûk satın almak hâkimiyet sahasının aktörlerinin istikballeri için bir teminat gibi görüldüğünden olsa gerek ki, sultanlar ve emirler sürekli olarak memlûk satın almaya ve bunları kendilerine bağlı birer asker olarak yetiştirmeye itina gösterdiler. Grup dayanışmasının bir sonucu olarak da aynı ustâdın memlûkları, tibâk denilen askeri okullarda geçirdikleri ortak senelerinden dolayı birbirlerini kardeş, kendilerini satın alan ve azat eden efendilerini de babaları gibi görürlerdi. Bir memlûk kendi grubundan olan huşdâşlarına karşı ne kadar yakınlık hissederse, farklı huşdâş grubundan olanlara da o nispetle uzak kalırdı ki, haliyle bu durum hizipleşmeden doğan huşdâş grupları arasındaki rekabetleri de kaçınılmaz kılardı.
Keywords : Asabiyye, ustâd, huşdâş, tibâk, ez Zâhiriyye