FELSEFEYİ ANADOLU’DA YENİDEN YURTLANDIRMAK -Türk Felsefesine Giriş-

Authors : Mevlüt UYANIK

Pages : 179-199

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2018-09-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Türkler-Oğuzlar, tarihte sürekli bir devlet geleneğine sahip olan kadim milletlerden birisidir. Türkistan dediğimiz İç Asya’dan Batı’ya üç ana kol üzerinden göç etmişler, yerleştikleri toprakları yurt edinmiş, birçok devletler kurmuşlardır. Karadeniz üzerinden Balkanlara; günümüz Afganistan-Pakistan hattı üzerinden Ortadoğu’ya ve ana ipek yolu üzerinden Anadolu’ya geçmişlerdir. Buralardaki kültürleri getirdikleriyle harmanlayıp yeni bir kültür ve medeniyet tasavvuru oluşturmuşlardır. Bu metnin uzak amacı, Farabi’nin İlimlerin Sayımı adlı metnini hareket noktası alarak “Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırmak” için bu kültürün yeniden okunması ve güncellenmesine katkı sağlamaktır. Yakın amacı ise Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte Türkçe düşünmek ve “Türk Felsefesi oluşturma”ya yöneliktir. Bu bağlamda Orhun abideleri insert ignore into journalissuearticles values(7.yy);, Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânu Lugâti’t-Türk insert ignore into journalissuearticles values(1072);, Yusuf Hâs Hâcib’in Kutadgu Bilig, insert ignore into journalissuearticles values(1069); Edip Ahmet Yükneki’nin Atabet’ül Hakayık insert ignore into journalissuearticles values(12.yy);, Ahmed Yesevi’nin Divan insert ignore into journalissuearticles values(13.yy); adlı eseri ile Dede Korkut Kitabı Türkçe ve/ya Türk Felsefesinin kurucu metinleri olarak değerlendirilmektedir. Metnin olası katkısı, felsefenin medeniyet ve kültür ile ilişkisini inceleyip, Türk tarihi ve coğrafyasında devamlılık halindeki Türk düşüncesi ve Türk kültürünü, dünyaya evrensel mesajlar verebilecek bir güçte, felsefenin diliyle anlatma çabası olarak görülebilir.
Keywords : Felsefe, Anadolu, Ön Asya, İç Asya, Türkistan, Jeo Felsefe, Türk Aklı, Fars Aklı, Arap Aklı