KISAKÜREK’IN “AKSIYON”UNDAN TOPÇU’NUN “HAREKET”INE: MUKAYESELI BIR OKUMA DENEMESI

Authors : Ahmet GÜVEN

Pages : 181-200

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2016-04-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu İslamcı ve muhafazakâr camianın önemli fikir önderlerinde ikisidir. Cumhuriyetin ilanını takip eden radikal reform yıllarında, resmi devlet ideolojisi tarafından baskı altına alınan camianın yol arayışlarının temsilcilerinden olmuşlardır. Her iki fikir adamı da, pozitivist dünya görüşüne karşı çıkan ve Blondel’in kurucusu olarak kabul edildiği, metafizik çevreler tarafından benimsenen hareket/aksiyon felsefesini düşüncelerinin temeline koymuşlardır. Ancak hareket felsefesi etrafında birleşen bu iki düşünürün “hareketi/aksiyonu” yorumlamaları birbirlerinden oldukça farklıdır. Topçu, hareket felsefesini merhmamet, sorumluluk, hareket ve hürriyet kavramları çerçevesinde ele alır. Merhamet duyan insanda oluşan sorumluluk hissi hareketi meydana getirir. Böyle bir hareket sonunda insan hürriyetine kavuşur. Bu manevi yolculuk bir isyan hareketidir, hareket ise Allah’ın insanda isyanıdır. Kısakürek ise “aksiyon” kelimesini kullanmayı tercih eder. Onun aksiyon süreci iman, fikir ve aksiyon şeklindedir. Aksiyon, soyut bir şey olan imanın madde üzerine görünür hale gelmesidir. Dolayısıyla Kısakürek’in aksiyonu maddeye hakim olmakla neticelenir. Topçu ile Kısakürek’in birbirlerinden oldukça farklı olan hareket/aksiyon yorumları Topçu’yu daha metafizik ve derin bir felsefeye çekerken Kısakürek daha “reaksiyoner” bir yaklaşım içinde kalmıştır. Bu sebeple Topçu’nun düşüncesinde bir kurucu felsefe arayışının işaretlerini görmek mümkündür. Ancak yine bu sebepten Kısakürek kitlelere mâl olmayı başarırken Topçu daha entelektüel fakat kısıtlı bir çevrede var olabilmiştir.
Keywords : Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Hareket, Aksiyon