EVRENSELLİK ve TARİHSELLİK ARASINDA EDMUND BURKE ‐Ahlâkın/Siyasetin Felsefî Temelleri‐

Authors : Fatih DUMAN

Pages : 9-34

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2009-03-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Edmund Burke Aydınlanma’nın rasyonalizmine ve bu bağlamda şekillenen ahlâk anlayışına ciddi eleştiriler yönelten önemli bir muhafazakâr filozof/devlet adamıdır. Bu çalışma, Burke’ün epistemoloji ve estetikle yakından ilişkili olan ahlâk anlayışına odaklanmıştır. Anti‐rasyonalist temellerden hareket eden ve değişmez insan doğasının yapısına ve işleyişine gönderme yapan bu anlayış, ahlâkî prensipleri tarihsel sürecin akışı içinde kavramaya çalışmaktadır. Ancak bu durum, ‘evrensellik’ ve ‘tarihsellik’ arasındaki muhtemel gerilimleri açığa çıkarmaktadır. Bu yazı, bu parametrelerden hareketle Burke’ün siyasal düşüncesinin temellerini oluşturan ‘ahlâk teorisi’nin unsurlarını incelemeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Ahlâk Teorisi, Edmund Burke, Rasyonalite, Aydınlanma Düşüncesi, Estetik, İnsan Doğası, Anti‐rasyonalist Ahlâk Teorisi, Evrensellik ve Tarihsellik