ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ SENTEZCİ MUHAFAZAKÂRLIĞI’NDA “DEĞİŞİM”: AHMET HAMDİ TANPINAR ve TÜRK MODERNLEŞMESİ

Authors : Zeyneb ÇAĞLIYAN

Pages : 79-100

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2006-09-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde, tek ve evrensel bir muhafazakârlık tanımından söz edilemeyeceği, her toplumun kendine özgü bir muhafazakârlık anlayışı geliştirdiği sosyal bilimcilerce çoğunlukla benimsenmektedir. Türkiye’nin kendine has bir muhafazakârlık anlayışı olduğu düşüncesinden yola çıkılan bu çalışmada, Türk muhafazakârlığının ana damarlarından birisini oluşturan ve çalışmada “sentezci muhafazakârlık” olarak adlandırılan akım incelenmektedir. Çalışmanın ilk bölümünde, o dönemin “muhafazakâr” olarak adlandırılan başlıca aydınlarının insert ignore into journalissuearticles values(Yahya Kemal Beyatlı, Mustafa Şekip Tunç, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Peyami Safa); görüşlerinden faydalanılarak bu muhafazakâr çizginin genel hatları ortaya konmaktadır. İkinci bölümde, Türk edebiyatının olduğu kadar Türk fikir hayatının da önemli isimlerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın bu akım içerisindeki yeri sorgulanmaktadır. Tanpınar’ın ve incelenen diğer aydınların, orijinal görüşleri ve sundukları alternatif çözümler, sentezci muhafazakârların Türk modernleşmesindeki yerini ve bu sürece katkılarını kavramamıza yardımcı olacaktır. Bu muhafazakâr damarın Kemalizmin içinden doğduğu ve onu yeniden ürettiği savlarından farklı olarak bu çalışmada, sentezci muhafazakârların “Kemalist-modernist dalganın” içine doğmuş oldukları ve Cumhuriyet rejimini, modernleşme ve medeniyet değiştirme zaruretlerinin nasıl buhransız gerçekleştirilebileceği sorusunun cevabı olarak gördükleri ileri sürülmektedir. Açıktır ki ilgilendikleri Kemalizmin salt kendisi değildir. Kemalizm’in modernleşme ve medeniyet değiştirme süreçlerine hizmet ettiğine inandıkları sürece, sentezci muhafazakârlar ona eşlik etmeye ve destek vermeye devam etmişlerdir.
Keywords : Türk muhafazakârlığı, sentez, değişim, süreklilik, medeniyet değiştirme, Batılılaşma, Kemalist modernleşme projesi