TÜRKİYE’DE ANTİ-KOMÜNİST SÖYLEMİN BİR UZANTISI: BARIŞ DERNEĞİ DAVASI

Authors : Pınar AYDOĞAN

Pages : 146-167

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :12 Eylül 1980 askerî darbesi, siyasal partilerin, derneklerin ve sendikaların faaliyetlerini durdurmuş, bazılarını da kapatmıştır. Askeri idare, 12 Eylül öncesi yaşanan toplumsal kaos döneminin sorumlusu olarak gördüğü kesimler bağlamında bir ayrıma gitmemiş, hem sağ hem de sol düşünceye mensup birçok insan tutuklanmış, sorgulanmış, yargılanmış ve idam kararlarının da olduğu mahkûmiyetler verilmiştir. Söz konusu yargılamalar içinde toplu davalar önemli yer işgal etmiştir. Bunların arasında dikkat çekenlerden biri de Barış Derneği davası olmuştur. “Barış’ın yargılanması”, “barış suçluları” gibi adlandırmalarla anılan dava, “düşüncenin” yargılandığı ve hukuk dışına çıkıldığı gerekçesiyle ciddi eleştirilere maruz kalmıştır. Çalışmanın konusunu oluşturan söz konusu dava için hazırlanan iddianame ve yargılama esnasında sorulan sorular, Derneğin talep ve cevapları Türkiye’de uzun süre devam eden anti-komünist söylem ve yaklaşımların anlaşılabilmesi bağlamında önemli bir örnek niteliğindedir. Bu bağlamda dava, sol eğilimli bir grup insanın kendilerini ifade edebildikleri bir mecraya dönüşmesi açısından da anlamlı olmuştur. Belge analizi yöntemini esas alarak yürütülen bu çalışma, Soğuk Savaş döneminin başlamasından itibaren varlığını iyice hissettiren anti-komünizmin etki ve yaklaşımının hem demokratik dönemlerde hem de askerî idarenin varlık bulduğu zamanlarda değişmemiş olmasını anlamayı kolaylaştıracak özel ve incelenmemiş bir örnek sunma iddiasıyla özgün bir niteliğe sahiptir.
Keywords : Türk solu, Anti komünizm, Barış Derneği Davası, 12 Eylül Askeri Darbesi, Barış