SÜREKLİLİK VE KOPUŞ BAĞLAMINDA İSLAMCI SİYASET: SAİD HALİM PAŞA VE RAŞİD GANNUŞİ ÜZERİNE TEOPOLİTİK BİR İNCELEME

Authors : Hamza YURTERİ, Ömer Faruk UĞURLU

Pages : 214-241

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2022-01-03

Article Type : Research Paper

Abstract :21. yüzyıl kolektif grup, cemaat, organizasyon gibi oluşumların giderek zayıfladığı, bireyselleşmenin uç boyutlara ulaştığı, meta teorilerin yerini neoliberal nihilizmin aldığı bir çağ olarak şekillenmektedir. Bu bağlamda dinin sosyal ve siyasal alandaki rolü değişim ve dönüşüm göstermektedir. Bireyin dine yaklaşımı ve dini doktirinlerin sosyal ve siyasal alana yönelik kurgusu söz konusu değişim ve dönüşümden etkilenmektedir. 100 yıl önce Said Halim Paşa’nın sorunsallaştırdığı din-toplum-siyaset ilişkisi güncelliğini bugün de korumaktadır. Said Halim Paşa’ya benzer şekilde Gannuşi de din-toplum-siyaset bağlamında yeni görüşler ortaya koymaktadır. Özellikle yöneten-yönetilen ilişkisi, sivil toplum, şûra ilkesi, İslami demokrasi gibi din ve siyaseti ilgilendiren temel meselelerde Said Halim Paşa ve Gannuşi’nin ortaya koymuş olduğu modeller batı-dışı karşılaştırmalı siyaset çalışmaları için özgün bir yaklaşım sergilemektedir. Bu çalışmada 100 yıl önce Said Halim Paşa’nın inşa ettiği arayışın Tunus’ta Gannuşi’nin inşa ettiği modele referansla yaşamış olduğu dönüşüm analiz edilmektedir. Buna göre iki düşünür arasındaki süreklilik ve kopuş devlet, toplum ve demokrasi bağlamında incelenmektedir. Sonuç olarak iki düşünürün toplum ve demokrasi anlayışlarında kopuş görülebilirken, yönetici-yönetilen ilişkisinde maslahat ve kanuniliğe tabiyyet noktasında sürekliliğin izleri sürülmektedir
Keywords : Said Halim Paşa, Raşid el Gannuşi, İslamcılık, İslami söylem, Teopolitik