ANADOLU MECMUASI’NDA MİLLİYETÇİ DÜŞÜNCE (1924-1925)

Authors : Yasin Özdemir

Pages : 282-296

View : 37 | Download : 31

Publication Date : 2024-07-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Nisan 1924-Mart 1925 döneminde on iki sayı olarak yayınlanan Anadolu Mecmuası’nda Türk milliyetçiliği düşüncesi üzerine bir incelemedir. Dergi, Osmanlı İmparatorluğu fikir hayatında kökeni II. Abdülhamid dönemine giden, esas itibariyle I. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru ortaya çıkan, vatanı merkeze alan ve vatan olarak Anadolu’yu kabul eden teritoryal bir milliyetçilik olan Anadoluculuk akımının en önemli yayın organlarından birisidir. Akımın önde gelen temsilcilerinden Mehmet Halid Bayrı, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Mükrimin Halil Yınanç, Hilmi Ziya Ülken gibi isimler bu süreli yayına katkıda bulunmuştur. Mecmuada özellikle milli tarih ve vatan anlayışı temaları etrafında düzenli olarak tekrarlanan fikir ve kavramlar, geliştirilmek istenen milliyetçilik anlayışını açıklamada kritik bir konumdadır. Milli tarihin başlangıcı, Türklerin Anadolu’ya geldikleri devirdir. Osmanlı İmparatorluğu “eski rejim” ya da milli tarihin başlangıcı hatta altın çağı olan Selçuklu ile Cumhuriyet arasında parantez olarak tasvir edilmiştir. Anadolu haricindeki Türkler ırktaş olsa da farklı milletler olarak değerlendirilmiştir. Milliyetçiliğe yaklaşımda modern zamanların rolü ve pre-modern dönemde Türk milletinin varlığının bir ölçüde kabul edilmekle, milliyetçilik kuramları içerisinde etno-sembolizme yakın bir duruşun benimsendiği öne sürülebilir. İslamcılık akımından tamamen uzak, sol eleştirisi ihtiva eden, Batı kültürüne önem veren muhafazakâr cumhuriyetçi bir pozisyonda duran Anadolu Mecmuası, dönemin çalkantılı atmosferinde Türk milliyetçiliği fikriyatındaki değişimlerin izini sürmeye olanak vermektedir.
Keywords : Türk milliyetçiliği, Anadoluculuk, Anadolu Mecmuası, milli tarih, vatan