MAKING SENSE OF DARWIN THROUGH LENSES OF DEWEY

Authors : Aysun AYDIN

Pages : 1-9

Doi:10.33817/muhakeme.401183

View : 23 | Download : 17

Publication Date : 2018-06-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahlak felsefesi’nin en önemli tartışmalarından biri insanın ahlaki davranışının kaynağı veya temelleri hakkındadır. Farklı ahlak teorileri insanın ahlaki davranışı için farklı açıklamalar sunmaktadırlar. Bu teorilerin pek çoğu, insanın ahlaki davranışının bir takım kurucu ilkelere indirgenebileceğini iddia etmektedirler. Bu geleneksel ahlak açıklamalarına göre, insanın davranışları katı bir şekilde temelci bir bakış açısından incelenmelidir. Ancak, insanın ahlaki davranışının zorunlu bir ürün olarak insanın sosyalleşmesine göre düşünüldüğü başka bir geleneksel çizgi de vardır. Bu ikinci çizginin önemli filozoflarından John Dewey, bu temelci görüşe karşı taraftaki ahlak anlayışı için sınırlar tanımlamaktadır. Dewey için ahlak, evrensel kurallara ve kaynaklara sahip değildir ve alışkanlık ya da gelenekten tamamen farklı değildir. Bütün bunları düşünerek, bu çalışma ahlak felsefesinin bu güncel tartışmasını anlamak ve değerlendirmek amacıyla Dewey’nin ahlaki çerçevesini ve ahlak anlayışını sunmayı amaçlamaktadır. Genel olarak evrimsel ahlak, ahlaka yönelik temelci tavırdan kaynaklanan bazı problemlere sahiptir. Darwinci evrimsel ahlakın farklı bir okumasının, insanın ahlaki davranışının biyolojik belirlenimin doğrudan bir sonucu olarak görülmesinden ve sosyobiyolojik yaklaşımın ikna edici olmayan sonuçlarından kaçınmamıza yardımcı olacağı iddia edilebilir. Bu amaçla, bu çalışma Darwinci evrimsel ahlakın sıkça yinelenen kavramlarından biri olan özgeci davranış nosyonunu Dewey’nin ahlaki çerçevesi ile iletişim içinde yeniden ele almaktadır.
Keywords : evrim, ahlak, özgeci davranış, alışkanlık, toplum