Finansal Tablolarda Hile Riskinin Belirlenmesi Üzerine Bir Model Önerisi: BIST Uygulaması

Authors : Onur ÖZEVİN

Pages : 281-300

Doi:10.25095/mufad.756380

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2020-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, finansal tablolarda manipülasyona işaret eden belirli bir finansal bilgi kümesinin olup olmadığını araştırmaktır. Rapor, finansal tablolarda manipülasyon riskini tespit etmede anlamlı ve yüksek açıklama gücüne sahip bir model geliştirmeyi amaçlamaktadır. Oran analizine dayalı karma modeller, BIST şirketlerinin finansal tablo verileri ve lojistik regresyon tarafından seçilen güçlü göstergelerle test edilmiştir. Risk ve kontrol gruplarını sınıflandırmak için Benford analizi kullanılmıştır. Araştırmada önerilen model, finansal tablolardaki riskleri belirlemek için literatürde sıkça kullanılan üç modelin - Altman insert ignore into journalissuearticles values(1978);, Beneish insert ignore into journalissuearticles values(1999); ve Spathis insert ignore into journalissuearticles values(2002); - güçlü ve zayıf yönlerinin incelenmesiyle oluşturulmuştur. Model, diğer modellerle karşılaştırıldığında modeller arasında% 10,4 ile en yüksek açıklayıcı güce sahiptir. Model, finansal tablolarda manipülasyon riski yüksek şirketleri % 16,7 oranında doğru tahmin etmektedir. Ayrıca, modeldeki tüm değişkenler % 95 anlamlılık düzeyinde anlamlıdır. Bu araştırma, BIST reel sektörünü ve 2008-2017 dönemini ticaret yapan 184 firma ile sınırlandırılmıştır. Bu makale, manipülasyon riski tespiti için kullanılabilecek karma modellere alternatif olarak original bir model önermektedir. Ayrıca model, risk ve kontrol gruplarını sınıflandırmak için Benford Analizini kullanarak yeni bir yaklaşım sunmaktadır. Bu modelin denetçilere, uzmanlara ve araştırmacılara denetim hedefleri için yararlı olabileceği değerlendirilmektedir.
Keywords : Finansal Manipülasyon, Financial Tablolar Analizi, Oran Analizi