About Verbal Adverbs That Formed By Combınatıon Of A Partıcıple Suffıx Wıth A Case Suffıx, and -ġayda Suffıx Used In Munyetu`l-Guzat

Authors : Zeynep NEGİŞ

Pages : 39-50

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçenin tarihî devirlerinin ve çağdaş dillerinin tamamında sıklıkla kullanılan fiilimsilerden olan zarf-fiiller, basit yapılı zarf-fiiller ve iki ekin birleşmesiyle oluşan zarf-fiiller olmak üzere şekil yönünden iki türlüdür. İki ekin birleşmesi ile oluşan zarf-fiiller genellikle bir sıfat-fiil eki ile bir hâl ekinin kalıplaşmasıyla oluşur ve eylemin gerçekleştiği, gerçekleşmekte olduğu veya gerçekleşeceği zamana işaret eder. Türkçenin ilk yazılı metinlerinden itibaren bu şekilde kalıplaşmış pek çok zarf-fiil eki bulunmaktadır. Bu çalışmada Memluk Kıpçakçası dil yadigarlarından olan Munyetu’l-Ġuzat isimli eserde yer alan -ġayda eki ele alınmıştır. Öncelikle tarihî ve çağdaş Türk şivelerinde bu ekin kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilmiş, Türkçenin tarihî şivelerinin önemli dil yadigarları ve bu diller üzerine yazılan gramer kitapları taranmıştır. -ġayda ekinin, iki ekin birleşmesi ile meydana gelen bir zarf-fiil eki olup olmadığının değerlendirilebilmesi için tarih boyunca Türkçede bu şekilde yapılmış zarf-fiil örnekleri incelenmiştir. Bir yazım yanlışı olup olmadığı el yazmasından kontrol edilmiştir ve tüm bunların sonucunda -ġayda yapısının üzerine bir değerlendirmede bulunulmuştur.
Keywords : Zarf fiil, Kıpçak Türkçesi, fiilmsi, sıfat fiil