Paulo Freire: Bir Aktivistin Özgürleşme Modeli Olarak Eğitim

Authors : Yavuz Çobanoğlu

Pages : 61-80

View : 21 | Download : 20

Publication Date : 2025-01-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde eğitim, ortaya çıkabilecek problemleri en yararlı, hızlı ve doğru olarak çözebilecek insanların yetiştirilme mecburiyetinin olduğu bir alan olarak düşünülmektedir. Bu yüzden de insanların çok farklı becerilerinin keşfedilip ortaya çıkarılacağı yer olan eğitime verilen önem giderek artmaktadır. Ancak böylesi bir eğitim anlayışı, çelişkilerle doludur. Modern pedagojinin önemli isimlerinden Paulo Freire ise eğitim içerisindeki bu çelişkileri bir sosyo-ekonomik sistem eleştirisi üzerinden ele alır. Zira eğitim, sınıfsaldır. Sadece bir sınıfın ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlanmış ve sınıfsal farklılıklardan beslenen eşitsiz, baskıcı bir eğitim anlayışı öngörülmektedir. Freire bu eleştirel pedagojik yaklaşımını, pek çok yan kavramla da zenginleştirmektedir. Onun eleştirel pedagoji anlayışı, okuryazarlık, ezen-ezilen ilişkisi, bankacı eğitim anlayışı, diyalog temelli eğitim anlayışı, problem tanımlayıcı öğretim, ideolojik bir biçim olarak okuryazarlık gibi kavramlardan oluşmaktadır. Bu kavramlar, adil ve eşitlikçi eğitime dair düşünme süreçlerine de katkıda bulunmuştur. Aşağıdaki makale, Freire’nin geliştirmeye çalıştığı eleştirel eğitim sosyolojisini anlamaya yönelik bir çabadır. Bu makalenin temel amacı, Freire’nin eleştirel yaklaşımlarını söylem analizi yöntemiyle ele alıp alana özgün bir katkıda bulunabilmektir. Nitekim onun eğitim anlayışının aydınlatılabilmesi, eğitimde yaşadığımız bazı sorunların da çözümü anlamına gelecektir.
Keywords : Eleştirel pedagoji, Eğitim sosyolojisi, Eşitlikçi eğitim, Paulo Freire