Amik ovasındaki yüzey su kaynaklarının kalitesi ve sulama ve içme amaçlı uygunluğunun değerlendirilmesi

Authors : Necat AĞCA, Kemal DOĞAN

Pages : 770-778

Doi:10.37908/mkutbd.991827

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada, Amik Ovası’ndaki yüzey sularının özelliklerinin belirlenmesi ve bunların içme ve sulama suyu kalitesi amaçlı değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntemler ve Bulgular: Çalışmada, Amik Ovasındaki yüzey su kaynaklarından Haziran ve Eylül 2017’de 56 noktadan, toplam 99 su örneği alınmıştır. Örneklerde, pH, elektriksel iletkenlik insert ignore into journalissuearticles values(EC);, toplam çözünebilir katılar insert ignore into journalissuearticles values(TDS);, katyon ve anyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca anyon ve katyonlardan sodyum adsorpsiyon oranı insert ignore into journalissuearticles values(SAR);, magnezyum oranı insert ignore into journalissuearticles values(MR);, geçirgenlik indeksi insert ignore into journalissuearticles values(PI);, toplam sertlik insert ignore into journalissuearticles values(TS); ve kalıcı bikarbonat insert ignore into journalissuearticles values(RSC); değerleri hesaplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Haziran ayında dominant katyon Mg iken en düşük konsantrasyona sahip katyon ise K; konsantrasyonu en yüksek olan anyon SO 4 , en düşük olanın CO 3 +HCO 3 olduğu belirlenmiştir. Eylül ayında da en yüksek ve en düşük katyon konsantrasyonları Haziran ayındaki gibi olmasına rağmen, bu aydaki konsantrasyonu en yüksek olan anyon Cl olmuştur. Amerikan tuzluluk laboratuvarı diyagramına göre, suların her iki dönemdeki kalite sınıfları C3S1 ile C4S3 arasında değişmiştir. Genel Yorum: tanımlayıcı istatistiksel analiz sonuçlarından elde edilen standart sapma ve ortalama değerlerden hesaplanan varyasyon katsayılarına göre; her iki dönemde de en düşük varyasyon katsayısı pH değerlerinde saptanmıştır. Haziran dönemindeki ortalama pH değeri, Eylül dönemi pH değerlerinden istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yüksek bulunmuştur insert ignore into journalissuearticles values(p<0.05);. Diğer yandan, Eylül dönemindeki ortalama SAR değeri, Haziran dönemindeki SAR değerinden istatistiksel olarak %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çalışma alanında her iki dönemde de yüzey sularının tamamının geçirgenlik indeksi insert ignore into journalissuearticles values(PI); değerlerinin %75’den daha düşük olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Yüzey suyu örneklerinin EC ve SAR değerleri dikkate alındığında, örneklerin alındığı noktadaki suların büyük bir çoğunluğunun içme ve sulama amaçlı uygun olmadığı görülmektedir. Diğer yandan toplam sertlik açısından bakıldığında suların tamamının içmeye uygun olmadığı görülmektedir.
Keywords : Su kalitesi, Yüzey suları, Amik ovası, Doygunluk katsayısı PI,