Tarım topraklarındaki ağır metallerin kirlilik düzeylerinin belirlenmesi: Osmaniye örneği

Authors : Tuğba ŞİMŞEK, Nilgün KALKANCI, Gökhan BÜYÜK

Pages : 106-116

Doi:10.37908/mkutbd.804262

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2021-04-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmanın amacı, yoğun tarım yapılan toprakların sürdürülebilir olarak kullanılabilmesi ve gıda güvenliğini korumak için bu topraklarda potansiyel toksik ağır metal elementlerin belirlenmesi ve tematik olarak haritalandırılmasıdır. Yöntem ve Bulgular: Osmaniye ili ve ilçelerinde tarımsal üretim yapılan toprakları temsil eden alanlardan 0-20 cm derinlikten alınan 165 adet insert ignore into journalissuearticles values(Merkez, 40; Kadirli, 83; Düziçi, 25; Hasanbeyli, 6; Toprakkale, 10 ve Bahçe, 1 adet); toprak örneği alınmıştır. Bu örneklerin potansiyel toksik element analizdeki sonucu toplam Mn, Fe, Ni, Cd ve Cr konsantrasyon değerleri belirtilen sınır değerlerin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Genel Yorum: Bölge Toros dağlarının eteğinde olması ana kayada serpantin olması ve/veya kromun cevherleşmesinden dolayı Cr ve Ni gibi bazı ağır metallerin yüksek olması bu nedenlerden dolayı olabilir. Ama yoğun gübreleme yapıldığından Cd birikiminin fosfatlı gübreden kaynaklanabileceği de söylenebilir. Bu alanlarda Fe eksikliğinin bitkilerde gözle görülebilir olması ve bu eksikliğin ağır metallerin fazlalığından kaynaklanabileceği gözardı edilmemelidir. Çalışma alanından alınan topraklarda alınabilir Fe analizlerinde toprakların demir içeriklerinin %92,7’si az; %3,7’sı orta; 3,6’sı yüksek bulunmuştur. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Elde edilen sonuçlar bu metallerin yapılacak araştırmalarla bitkilere, hayvanlara ve insanlara gıda zinciriyle geçişi dikkatlice izlenmesi gıda güvenliği açısından önemli olup olmadığı uygun ekstraktörlerle analiz edilip söz konusu ekstraktörün koreleasyon kalibrasyon çalışmaları ile seçilmesi sonucu elde edilen veriler, limit değerlerle karşılaştırılıp toksik olup olmayacağı farklı bir araştırma ile netleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma durum çalışması olup, söz konusu kayaçların olası ağır metal potansiyelini ortaya koyan bir araştırmadır. Ancak çözünerek bitkiye geçişi veya diğer elementlerin alımına antagonistik etki yapıp yapmayacağı, çeşitli kileyt çözücülerle ekstrakte edilebilir dozunun belirlenmesinin araştırılması ile mümkün olabilecektir.
Keywords : Potansiyel toksik ağır metaller, gıda güvenliği, ağır metal, kirlilik