3D Modeling of Gravity Anomalies Using 2D Synthetic Models

Authors : Hasan ÇAVŞAK, Ali ELMAS

Pages : 79-86

View : 17 | Download : 29

Publication Date : 2010-09-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Petrol aramalarında, petrolle ilgili yapıyı, fay ve tuz domlarını ortaya çıkarmak, sismik etütlere yardımcı olmak amacıyla gravite yöntemi uygulanmaktadır. Ayrıca, muhtelif tektonik üniteleri tetkik etmek, büyük fay sistemlerini ortaya çıkarmak, genç tabakalar tarafından örtülmüş havzalarda magmatik kütle sınırını araştırmak, yer kabuğunun kalınlık ve strüktürlerini incelemek amacıyla da gravite yönteminden yararlanılmaktadır. Yer altı yapısı ne kadar iyi bilinirse, bu yapının neden olacagı deprem afetlerinden korunmak, aynı oranda mümkün olur. Ayrıca yer altı zenginliklerimizden de azami derecede faydalanabiliriz. Bu amaçla 3B gravite çalışmalarının önemini belirlemek için önce üç boyutlu dört değişik sentetik model geometri tasarlanmıştır. Sonra yoğunluk kabulleriyle bu model geometriler için özel bir algoritma insert ignore into journalissuearticles values(Çavşak H. 1992); kullanılarak üç boyutlu gravite anomalileri hesaplanmış ve bunlar, daha sonraki iki ve üç boyutlu inverziyon hesaplarında ölçü değerleri olarak kullanılmıştır. Değişik inverziyon hesaplarıyla bulunan yoğunluklar ve diğer hesaplanan parametreler, aşağıdaki sırada görüldüğü gibi birbirleriyle karşılaştırılmıştır : 1. Düz çözüm 2B model, düz çözüm 3B similasyon modeli ile karşılaştırılmıştır. Bu test 2B ve 3B similasyon model geometrilerin aynı olduğunu kanıtlamak acıyla yapılmıştır. 2. Düz çözüm 3B orijinal model, ters çözüm 2B ve 3B similasyon modeller ile karşılaştırılmıştır. Burada, beklendiği üzere, 2B ve 3B similasyon model yoğunluklar birbirlerine eşit ama 3B orijinal model yoğunluğundan farklı çıkmışlardır. 3. Düz çözüm 3B orijinal model, ters çözüm 3B orjinal model ile karşılaştırılmıştır. Bu da test için yapılmıştır. Böylece formasyonların şekline göre, yukarda madde 2 de belirtildiği üzere, iki boyutlu gravite çalışmaları yerine üç boyutlu gravite çalışmaları yapmanın ne kadar gerekli olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Gravite çalışmalarının doğru sonuçlar vermesinin ilk şartı, model geometrilerin 3B olarak tanımlanmasıdır. Ayrıca bu tanımın ayrıntılı olarak yapılması, hesapların yapılacağı profillerin gerektiği kadar ve en uygun yerlerde seçilmesi, sonuçların güvenirliğini daha üst seviyelere çeker. Sonuç olarak bu çalışma, 2B hesapların ne düzeyde güvenilir olmadığını, diğer bir deyişle ne düzeyde kabul edilebilir olduğunu ortaya koymuştur. 
Keywords : Gravite, Modelleme, İnversiyon İşlemi, Anomali