ÜRÜN GÜVENLİĞİ DENETİMİNDE UYGULANAN İDARİ PARA CEZALARININ TESPİTİ İÇİN AHP TEMELLİ BİR MODEL ÖNERİSİ

Authors : Mevlüt Hürol METE, Kağan KARADEMİR

Pages : 236-253

Doi:10.21923/jesd.1138989

View : 18 | Download : 26

Publication Date : 2023-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma kapsamında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda, ilgili yasal yükümlülüklerine uymayan sorumlulara karşı uygulanan idari para cezaları incelemeye konu edilmiştir. Bu kapsamda, piyasanın düzenlenmesi, ürün güvenliğinin sağlanması ve haksız rekabetin önlenmesi için yükümlülüklerini yerine getirmeyen sorumlulara karşı caydırıcı bir araç olarak kullanılan idari para cezası tutarlarının bilimsel şekilde hesaplanması amacıyla kurgusal bir model geliştirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme ve odak grup görüşmeleri vasıtasıyla idari para cezasına etki ettiği düşünülen kriterler belirlenmiş ve gruplandırılmıştır. Tespit edilen kriterlere ilişkin Analitik Hiyerarşi Prosesi insert ignore into journalissuearticles values(AHP); tekniği ile kriter ağırlıkları belirlenerek çalışma kapsamında üssel yöntem yaklaşımı olarak belirlenen hesaplama ile model kurgusu tamamlanmış ve test edilmiştir. Geliştirilen model ile idari yaptırıma konu olan ürünler ve bunları piyasaya arz eden firmalar belirli faktörler çerçevesinde puanlanabilmektedir. Bu puanlar aracılığıyla herhangi bir vaka karşısında ceza uygulayıcısının referans alabileceği bir hesaplama yöntemi geliştirilerek İPC tutarının tayininde kullanılabilecek bir model önerilmiştir.
Keywords : Piyasa Gözetimi ve Denetimi, Ürün Güvenliği, İdari Para Cezaları, Analitik Hiyerarşi Prosesi, Üssel Yöntem