YILDIRIM KAYNAKLI ENERJİ İLETİM HATTI ARIZALARININ İZOLATÖR BOYU VE TOPRAKLAMA DİRENCİ AÇISINDAN SINIR DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ

Authors : Ahmet Yaşar Yoldaş, Hamza Feza Carlak, Şükrü Özen

Pages : 286-305

Doi:10.21923/jesd.1615472

View : 37 | Download : 48

Publication Date : 2025-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Yıldırım, doğanın en etkileyici fiziksel fenomenlerinden biri olarak, yüksek enerjiye sahip elektriksel boşalma olarak tanımlanabilir. Dünya üzerinde 3 milyar yıldan beri var olduğu düşünülen ve kontrolsüz elektrik hareketi olarak özetlenebilecek yıldırım, havai enerji iletim hatları için en büyük arıza kaynağıdır. Bu çalışmada işletmede bulunan ve yıllık bazda en fazla yıldırım alan mevcut enerji iletim hattı karakter özellikleriyle (direk temel topraklama direnci, izolatör boyu, koruma iletken tipi, iletken tipi) Bergeron Yöntemi ile PSCAD kullanılarak modellenmiştir. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü’nden alınan yıldırım verilerine göre hangi yıldırım şiddetinde hatta arızanın meydana geldiği ve hattın enerjisiz kaldığı belirlenmiştir. Hattın işletmecisinden mesafe koruma rölesi arıza bilgileri alınarak arızanın oluştuğu direk belirlenmiştir. Bu veriler ışığında hazırlanan modele değişik akım şiddetlerinde yıldırım enjekte edilerek, yıldırım akım şiddeti, direk topraklama direnci ve izolatör boyu arasında korelasyon elde edilmiştir. Bu korelasyon sonucunda yıldırım akım şiddetine bağlı olarak, hangi izolatör boyunda ve direk toprak değerinde hatların enerjisiz kalıp kalmayacağı belirlenmiştir.
Keywords : Yıldırım, İletim hattı, Kesinti, Bergeron, Topraklama