Aleviliği Tanımlamak: Türkiye’de Dinin Yönetimi, Sekülerlik ve Diyanet

Authors : Berna ZENGİN ARSLAN

Pages : 135-158

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2015-04-10

Article Type : Other Papers

Abstract :Diyanet, uzun süre akademik ve siyasi çevrelerce Türkiye’de laikliğin istisna bir kurumu, yeterince sekülerleşememiş olmamızın bir göstergesi olarak görüldü. Oysa bugün, özellikle antropoloji disiplini içinden, din ve sekülerliği birbirine zıt ve kesin sınırlarla ayrılmış olarak anlayan bu yaklaşıma eleştiriler getirilmekte ve bir ulus devlet pratiği olarak sekülerliğin kendini din alanıyla ilişki içinde kurduğu vurgulanmaktadır insert ignore into journalissuearticles values(Asad, 2003);. Bu açıdan baktığımızda, farklı örnekler için seküler devletin elini din alanından çekmediğini, aksine din alanını yönettiğini insert ignore into journalissuearticles values(Turner, 2013); ve insert ignore into journalissuearticles values(modern anlamda); din alanında kurucu bir rol oynadığını görüyoruz insert ignore into journalissuearticles values(Asad, 2003);. Daha önce, Bryan Turner’ın ‘dinin yönetimi’ insert ignore into journalissuearticles values(management of religion); kavramına referansla, Diyanet’in Cumhuriyet tarihi boyunca, din alanının ve sekülerliğin şekillenmesinde ve yönetiminde temel kurumlardan biri olduğunu vurgulamıştık insert ignore into journalissuearticles values(Turner ve Zengin Arslan, 2013);. Bu makale ise, ‘dinin yönetimi’ kavramı yardımıyla, devletin Alevilik konusuna yaklaşımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Cumhuriyet rejiminin Aleviliği seküler kimlik içinde eriterek tanıdığını, bu anlamda Aleviliği yok saydığını; AKP iktidarı döneminde ise, AB süreciyle birlikte devletin ‘Alevi açılımı’na yöneldiğini; ancak bu süreçte iktidarın Aleviliği tanımak değil, kendi bakış açısından, Alevilere rağmen tanımlamaya yöneldiğini vurgulamaktadır. Bu tanımlamanın, Sünni İslam’ın din anlayışı üzerinden, Sünni İslam’a referansla ve Diyanet’in himayesinde yazılı kültüre geçirilme gibi bir dizi yönetim stratejisi ile gerçekleştirildiğini göstermektedir.
Keywords : Diyanet, Alevilik, İslam, dinin yönetimi, sekülerlik