1960 Sonrası Türk Eğitim Politikalarında Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi

Authors : Ebru EREN

Pages : 679-709

View : 19 | Download : 24

Publication Date : 2020-12-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Eğitim ile hukuk arasında doğrudan bir bağlantı bulunmaktadır. Eğitim hukukunda eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi, temel hak ve özgürlüklerden olan sosyal ve ekonomik bir hak olarak sınıflandırılmaktadır. Uluslararası Hukukta, bu hakkın ve ödevin temel çerçevesi çeşitli uluslararası antlaşmalar ile çizilmiştir. Devletler ise bireylerin eğitim ve öğrenim hakkını ve ödevini ulusal mevzuatta güvence altına almışlardır. Hukuki çerçevenin yanı sıra eğitim politikaları aynı zamanda ideolojik bir aygıt olduğuna göre, devletler, eğitimde temel politikalar ve uygulama politikaları ile eğitim ve öğrenim hakkını ve ödevini gözetmelidir. Uluslararası antlaşmaların ve ulusal mevzuattın öngördüğü şekilde eğitim ve öğrenim hakkını ve ödevini güvence altına alan devletler, eğitim politikaları aracılığı ile eğitim sistemlerini fırsat eşitliği temeline oturtarak eğitimi zorunlu hale getirmiştir. Ancak günümüzde belirlenen ve uygulanan eğitim politikalarına bakıldığında, çeşitli devletlerin eğitim politikalarında da olduğu gibi Türk eğitim politikaları kuramda eğitimde fırsat eşitliği ilkesine dayanmasına rağmen uygulamada oldukça sınırlı kalan bir fırsat eşitliği kavramı geçerlidir. Türk eğitim politikalarının fırsat eşitliği açısından henüz yeterince değerlendirilmemesi önemli bir sorun teşkil etmektedir. Türk eğitim sistemi ile ilgili yapılan yasal düzenlemeler ile birlikte Milli Eğitim Şuraları ve Devlet Kalkınma Planları kapsamında belirlenmiş olan eğitim politikaları kararları ve uygulamaları fırsat eşitliği açısından değerlendirilmelidir. Bu çalışmada, bağıntısal ve karşılaştırma modeline başvurularak, uluslararası antlaşmalar ile temellendirilmiş olan eğitim ve öğrenim hakkına ve ödevine kıyas ile Türk eğitim politikalarında bu hakkın/ bu ödevin gelişimi ve sınırlılıkları tartışılacaktır. Bu doğrultuda, eğitim ve öğrenim hakkının ve ödevinin güvence altına alınması için gerekli olan temel ilkeler insert ignore into journalissuearticles values(genellik, zorunluluk, erişilebilirlik gibi); kıstas alınarak ulusal mevzuat içerik çözümlemesi ile değerlendirilecektir. Uluslararası antlaşmaların Türk eğitim politikalarında eğitim ve öğrenim hakkını ve ödevini ne denli şekillendirdiği gösterilecek, günümüzde eğitimde karşılaşılan önemli sorunların ise doğrudan uygulama politikalarından kaynaklandığı savunulacaktır: Türk eğitim sisteminde uygulama politikaları temel politikaları yeterince desteklememektedir. Bu nedenler ile Türkiye’de ulusal mevzuatın, uluslararası hukuk doğrultusunda düzenlenmesinin önemi sonuç olarak vurgulanacaktır.
Keywords : Eğitim ve Öğrenim Hakkı, Eğitim Politikası, Uluslararası Hukuk, Ulusal Mevzuat, Türkiye