Meksika’nın “Bilinmeyen Kirli Savaşı”: Latin Amerika’da “İstisnai” Bir Örnek

Authors : Ester RUBEN, Onur AĞKAYA

Pages : 419-448

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Soğuk Savaş döneminde, Latin Amerika’da iç savaşlar ve askerî darbeler doruğa ulaşmış, siyasal istikrarsızlık, şiddet ve insan hakları ihlalleri bölgenin bugün dahi süren kronik sorunları hâline gelmiştir. Bununla birlikte, Latin Amerika’daki şiddet eylemlerinin çoğu, devletlerin politikaları biçiminde tezahür etmiş ve en çok bilinen örnekleri Arjantin ve Şili’de olmak üzere “kirli savaş”lar yaşanmıştır. Meksika’da ise büyük problemler içerse ve tartışmalara konu olsa da demokratik bir görünüm sürdürmesine bağlı olarak bir istisnaya atıfta bulunulmuş ve ülkede bir kirli savaş yaşanmadığı görüşü yakın zamana kadar kabul görmüştür. Bu çalışmada, az bilinmesine ve gerçekleştiği yakın zamana kadar resmî olarak reddedilmesine rağmen 1960’lı yılların başından 1980’li yılların ortalarına kadar Meksika’da binlerce kişinin, güvenlik güçleri tarafından işkence ve yargısız infaz gibi ağır insan hakları ihlallerine uğradığı bu dönemin, kirli savaş olduğu savunulmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada, Meksika’da kurumların ve güvenlik politikalarının dönüşümleri ve göreceli olarak daha savunmasız olan muhalif grupların nasıl devlet şiddetinin hedefi hâline geldiği incelenmektedir. Aynı doğrultuda, Meksika’da 1940’lardan itibaren ulusal ordu ve diğer güvenlik mekanizmalarının belirli dönemlerde âtıl kaldığı, 1960’lardan sonra ise ABD’nin, Meksika’ya uyuşturucu trafiğinin önlenmesine yönelik baskı ve yardım yapması sonucunda söz konusu kurumların modernize edildiği anlatılmaktadır. 1970’lerden itibaren ise muhalif gruplara karşı uygulanan işkence ve infaz yöntemlerinin nasıl uyuşturucu ticaretiyle uğraşan, ancak, göreceli olarak daha savunmasız durumdaki gruplara uygulandığı tanıtlanacaktır.
Keywords : Meksika, Ordu, Siyasal Şiddet, Kirli Savaş, Uyuşturucu Trafiği