İşaya Üşür ve Geçiş Tartışmaları
Authors : Oğuz OYAN
Pages : 1046-1062
View : 20 | Download : 10
Publication Date : 2021-12-13
Article Type : Other Papers
Abstract :Buradaki amacımız değerli meslektaşımız İşaya Üşür’ü insert ignore into journalissuearticles values(veya kısaca İÜ veya İşaya);, yazıp çizdikleri içinde önemli bir yer tutan “geçiş tartışmaları” bağlamında anmak. İşaya yazılarını daha çok sanayileşme süreçleri üzerine yazdı. Ama bu süreçleri dahi sanayileşmeye farklı geçiş yolları üzerinden çözümlemeye özen gösterdi. Bu çerçevedeki yazılarının önemli bir bölümünü derleyen bir çalışma değerli meslektaşlarımız Şahinkaya ve Eren tarafından yetkinlikle yürütüldü ve kitaplaştırıldı insert ignore into journalissuearticles values(Şahinkaya ve Eren, 2021);. Bu kitaba yazdığım mütevazi sunuş yazısından aktaracağım şu paragraf belki bu makalemizin girişi açısından da açıklayıcı bir not olabilir: İşaya dostumuz, “Bu derlemedeki yazılarında, sanayi devrimi, sanayileşme, sanayileşme tipolojileri ve teknoloji kavramlarına yüklenebilecek neredeyse bütün anlamları ve aralarındaki ilişkileri -geniş bir literatür taramasını da arkasına alarak- sorgulamaya çalışırken, adeta okuyucuyu çok katmanlı bir “ilişkiler-süreçler” otoyolunda gezintiye çıkarmaktadır. Sanayileşme sürecine sonradan giren ülkelerin ek sorunlarına mı ilgi duyarsınız, “türev sanayileşme” kavramı üzerinden tıpkı kapitalizmin tüm dünyaya İngiltere’den ihraç edilmiş olduğu tezine benzer ama onu aşan bir sorunsalı mı tartışmak istersiniz, “proto-sanayileşme” kavramı üzerinden sanayileşmenin/kapitalizmin gelişme tarihine bir katkı mı istersiniz, “ma’lûmat” toplumu ile bilgi toplumu üzerine analiz çeşitlemeleri mi istersiniz, sanayileşmeyi sadece teknik değil kültürel bir süreç olarak da mı kavramak istersiniz, vs... bütün bunlar İşaya’nın ilgi ve inceleme alanındadır. insert ignore into journalissuearticles values(...); ‘Sanayileşme: Kavramdan Tipolojilere’ başlıklı makalesinin sonuç bölümünü şöyle bağlıyor İşaya hoca: “Sanayileşme sürecini kavramlaştırmaya yönelik her teşebbüs beraberinde bir toplum ve tarih teorisine de sahip olmak durumundadır. Bu suretle, herhangi bir dönemde, herhangi bir ülkede, iktisadi gelişmenin insert ignore into journalissuearticles values(sanayileşmenin); incelenmesi, bir bakıma, tarih ya da iktisadi tarih incelemesi anlamına gelecektir”. Aynı makalede, tipolojiler ve aşamalar konusuna, haklı olarak, ihtiyatlı ve eleştirel yaklaşımdan yana olduğunu görürsünüz; tek-yönlü ve düzçizgisel evrimci yaklaşımlar konusunda da öyle...” insert ignore into journalissuearticles values(Oyan, 2021: 11-14);.Keywords : İşaya Üşür, Geçiş Tartışmaları, Kapitalizm