Politik Kutuplaşma ve İdari Davalar: Avrupa ve Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz

Authors : Sacit Hadi Akdede, Öznur Özdamar, Yusuf Utma

Pages : 219-242

Doi:10.25064/mulkiye.1381145

View : 104 | Download : 60

Publication Date : 2024-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma politik kutuplaşmalar ve idari davalar arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kaleme alınmıştır. Bu makalede kullanılan politik kutuplaşma endeksi, siyasi partilerin parlamento seçimlerinde aldıkları oya bağlı olarak hesaplanan bir endekstir. Ayrıca, farklı politik kutuplaşma endekslerinin nasıl hesaplandığı da açıklanacaktır. 2008-2019 yıllarını kapsayan, 16 Avrupa ülkesi için yapılan ampirik analizlerde, politik kutuplaşma endeksinin yüksek olduğu ülkelerde idari davalar da yüksek bulunmuştur. Bu durum ille de bir nedenselliği kanıtlamasa da idari davaların politik kutuplaşmalarla bir ilişkisinin olabileceğini ima etmektedir. Çeşitli panel veri teknikleri kullanılarak yapılan analizlerin sonucunda, idari davalarla, kamu harcamaları, kişi başına düşen milli gelir ve politik kutuplaşmalar arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışmada, sabit etkiler yöntemi kullanılarak zamanla değişmeyen birim spesifik etkiler kontrol altına alınmış ve daha güvenilir tahminler sunulmuştur. Ayrıca, ekonometrik problemler olan değişen varyans, birim kök problemi ve yatay kesit bağımlılığı konuları da ele alınmıştır. Driscoll-Kraay Sabit Etkiler yöntemi, yatay kesit bağımlılığı, değişen varyans ve otokorelasyon problemleri göz önüne alındığında en iyi tahminleri sunmaktadır. Regresyon sonuçlarına göre, politik kutuplaşma ile idari dava sayıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir; politik kutuplaşma arttıkça idari dava sayıları da artmaktadır. Bu bulgular, politik kutuplaşmanın toplumsal ve yargısal düzeyde önemli etkileri olduğunu göstermektedir. Bu durumun toplumsal maliyetleri ve sosyal güveni olumsuz yönde etkilediği, dolayısıyla toplumsal refahın artırılması için politik kutuplaşmanın azaltılmasının önemli olduğu vurgulanmaktadır. Bunun yanında idari davalarla hukuka uygunluk, hesap verebilirlik, hükümetin etkinliği gibi çeşitli yönetişim kavramları arasında ise istatiksel bir ilişki bulunmamıştır. Bazı Türkiye illeri için de yatay kesit olarak istatistiksel bir analiz yapılmıştır. Türkiye için yapılan istatistiksel analizlerde de Avrupa için yapılan analizlerde olduğu gibi idari davalarla politik kutuplaşmalar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İdare Mahkemesi olan iller için politik kutuplaşma endeksi hesaplanmıştır. Bu endeksin görece yüksek olduğu illerde, yüz bin kişi başına düşen idari dava sayısının da yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : İdari Davalar, Politik Kutuplaşma, Panel Veri Analizi, Avrupa, Türkiye