ILO’nun Söylem, Politika ve Faaliyetlerinde Bir Hedef Olarak Verimlilik: Tarihsel Bir Değerlendirme

Authors : Aylin Güler Ünlü

Pages : 954-989

View : 69 | Download : 44

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Sermaye birikim sürecinin sürekliliği temelinde işleyen kapitalizmde ve artı değer sömürüsü etrafında örgütlenen kapitalist üretim sürecinde verimlilik, her daim merkezi bir hedef olmuştur. Bu makalede de uluslararası kapitalist sistemde özellikle sosyal politika alanına dair işlevler üstlenen ve bu işlevleri sosyal adalet misyonuyla yürüttüğünü vurgulayan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labour Organization-ILO) verimlilik konusuna yönelen söylem, politika ve faaliyetlerine dair tarihsel bir seyir sunulmuştur. Böylelikle kuruluşun izlediği politika anlayışının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. ILO’nun kurumsal belgelerinin incelenmesine dayanan çalışma, verimlilik hedefinin ILO için tarihsel bir temel hedef olarak öne çıktığını teyit etmiş, kapitalist gelişme ile toplumsal gelişmeyi özdeşleştiren bir bakış açısı ekseninde ekonomik hedeflerin kuruluşun politika anlayışını etkilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca bu hedefler çerçevesinde ILO’nun yürüttüğü politika ve faaliyetlerin dönemsel kapitalist birikim esaslarıyla uyumlu bir yön aldığını göstermiştir. Nitekim ILO, kuruluşundan itibaren iyi yaşam ve çalışma standartlarına ulaşılması hedefini kapitalizmde verimliliğin artırılması hedefine bağlamış, diğer bir ifadeyle sosyal ilerlemenin ancak dönemin kapitalist birikim sisteminin ekonomik ihtiyaçlarının karşılanmasıyla gerçekleştirilebileceği anlayışına dayanmıştır. Bununla birlikte neoliberal politikaların hâkim program haline gelmeye başladığı yıllardan itibaren verimlilik hedefi ve ekonomik hedefler, sosyal politikanın yeniden tanımlanmasında, sosyal politika uygulamalarının şekillenmesinde ciddi etkilerde bulunmuştur. ILO da bu yıllar boyunca politika, gündem ve faaliyetlerini neoliberal anlayışla giderek daha fazla uyumlu hale getirmiş, bununla birlikte ekonomik ve sosyal olan arasında ‘denge’ gerekliliğine dair bir söylem geliştirmiştir. Bu bağlamda işgücü piyasalarında esneklik, rekabet edebilirlik ve verimliliği artırmayı teşvik ederken, neoliberal politikaların çeşitli sosyal politika uygulamalarıyla dengelenebileceğini iddia etmiştir. Pandemi dâhil pek çok krizle yüzleşilen günümüze uzanan süreçte de ILO, bir taraftan sosyal adalet çağrılarını artırmış bir taraftan da denge yaklaşımına tutunmayı sürdürmüştür. Fakat ‘denge’ politikaları esasen rekabetçi serbest piyasa düzeninin ilerletilmesine dayandırıldığından ve bu çerçevede sermayenin ihtiyaçları emeğin korunmasına göre öncelenmeye devam edildiğinden, ILO’da söylemler ve gerçekler, taahhütler ve icraatlar arasındaki mesafenin giderek açıldığı bir süreç yaşanmıştır.
Keywords : Sosyal Politika, Uluslararası Sosyal Politika, Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ), Verimlilik, Artı-Değer