Cumhuriyet Döneminde Matematik Eğitiminde Kullanılan Cebirsel Terimlerdeki Değişim

Authors : Nefise Oltulu, Ahmet Cihangir, Ş Can Şenay

Pages : 509-532

View : 124 | Download : 253

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Eğitimde temel araç dildir ve bütün bilimler kendine has bir dil yapısına sahiptir. Bilim dilini oluşturan terimlerin kalıcı ve öğrenenlerce anlaşılır olması da anadille yapılan eğitimin verimli olması ve bilimin ilerlemesi adına büyük önem taşımaktadır. Cumhuriyetin ilanından özellikle de harf devriminden sonra Türkçe ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmış ve birçok gelişme olmuştur. Bu gelişmeler çoğunlukla bilim ve eğitim terimleri ile ilgilidir. Bu araştırma, Cumhuriyet döneminde matematik eğitiminde kullanılan cebirsel terimlerdeki değişimlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak Latin harfleri ile farklı yıllarda basılmış ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde 60 matematik ders ve müfredat kitabı incelenmiştir. Terimlerin günümüzdeki karşılıklarını belirlemek için 5 farklı sözlük kullanılmıştır. İncelemeler sonucunda günümüzdeki halleri ile karşılaştırıldığında farklılık gösteren ve en az 3 farklı yılda basılmış kitaplarda karşılığı olan cebir ile ilgili terimler seçilmiştir. Bu karşılaştırmalar sonucunda, terimlerden bazılarının yıllara göre fark edilir değişimlere uğramayıp aynı kaldığı, bazılarının ise kısa aralıklarla değiştiği görülmüştür. Bu değişimler, terimlerden bazıları için Osmanlıcada kullanılan karşılıklarının yerine çoğunlukla Fransızca karşılığının kullanılması veya öz Türkçe bir karşılık bulunması şeklinde, bazı terimlerde ise sadece harf değişiklikleri yapılmasıyla gerçekleşmiştir. Ayrıca, değişimin sadece terimlerle kalmayıp terimlerin anlatımında kullanılan dilde de olduğu görülmüştür. Çeşitli sebeplerle geçmişten günümüze süregelen bu değişimlerle birlikte örneğin, 50-60 yıl önce basılmış bir lise cebir kitabının günümüzde ancak konunun uzmanları tarafından anlaşılabileceği bir duruma gelinmiştir. Bu durum, kendi dilimizle üretilen önceki bilgi birikiminden faydalanamama gibi bir sorunu da beraberinde getirmektedir. Sonuç olarak, matematik eğitimi veya farklı bilim alanlarında kullanılan dildeki değişim ve ayrılıkların Türkçenin bilim dili olmasının önündeki engellerden biri olduğu söylenebilir.
Keywords : Matematik Eğitimi, Terim, Cebirsel Terimler