Öğretmen Adaylarının Eğitimde Yapay Zeka Algıları: Bir Metafor Analizi

Authors : Rahime Filiz Ağmaz, Funda Ergulec

Pages : 589-605

View : 409 | Download : 1010

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Teknolojinin gelişmesiyle birlikte birçok alanda kullanılan yapay zekadan eğitimin yenilikçi ve güncel yapılanmasında da faydalanılmaktadır. Gelinen noktada öğrenciler, ebeveynler, öğretmen adayları ve öğretmenler bu yapılanmanın bir parçası haline gelmiştir. Gelecekte de farklı şekillerde karşımıza çıkacak yapay zeka uygulamalarına öğretmen adaylarının nasıl baktıklarını belirlemek önem arz etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı öğretmen adaylarının eğitimde yapay zeka kullanımına ilişkin görüşlerini metaforlar aracılığıyla açıklamaktır. Bu bağlamda bu çalışmada öğretmen adaylarının eğitimde yapay zeka kullanımına ilişkin deneyimleri nitel olgubilim (fenomenoloji) çalışması kapsamında metafor analiziyle incelenmiştir. Çalışmanın katılımcıları farklı üniversitelerde Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 109 birinci sınıf öğretmen adayı oluşmaktadır. Öğretmen adaylarından “Eğitimde yapay zeka…. gibidir, çünkü…” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Çalışma kapsamında öğretmen adayları daha önceden bir yapay zeka aracı kullanma durumlarına göre iki gruba ayrılmıştır. Daha önceden yapay zeka aracı kullanan öğretmen adayları tarafından 26 farklı metafor, daha önceden yapay zeka aracı kullanmayan öğretmen adayları tarafından 38 farklı metafor olmak üzere 64 farklı metafor üretilmiştir. Öğretmen adaylarının verdikleri cevaplara ilişkin metaforlar kodlanmış ve kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler akıllı öğretmenler ve temsilciler, kişiselleştirilmiş öğrenme sistemleri, sohbet robotları, etik kaygılar ve potansiyel riskler şeklindedir. İlişkili kategoriler bir araya getirilerek ve yapılan literatür taramasında elde edilen konu başlıklarıyla ilişkilendirilerek temalar oluşturulmuştur. Her iki grupta da olumlu metaforlar ve olumsuz metaforlar şeklinde temalar ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucunda daha önceden yapay zeka aracı kullanma durumlarının öğretmen adaylarının deneyimleri üzerinde farklı etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Daha önceden yapay zeka aracı kullanan öğretmen adaylarının metaforlarının daha olumlu ve kaygıdan uzak olduğu, daha önceden yapay zeka aracı kullanmayan öğretmen adaylarının metaforlarının daha olumsuz ve kaygılı olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Eğitimde yapay zeka, Metafor, Okul öncesi öğretmen adayları.