İşçinin İşe Alınmasında Politik Görüşün Araştırılması

Authors : Hasan Alparslan Ayan

Pages : 1-26

Doi:/neuhfd.1401558

View : 137 | Download : 98

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Politika öz anlamıyla belli bir ideale ulaşmak için gerçekleştirilen eylemler veya söylenenlerdir. Bu ideal, insanoğlunun yaşadığı dünyevi sorunlardan kurtulmasını hedefler. Politik görüş ise politika (siyaset) ile ilgili düşüncelerdir. Birey politik görüşe sahip olma hakkına sahiptir. Politik görüşe sahip birey, sahip olduğu düşüncelerden dolayı müdahalelere uğrayabilir. Söz konusu müdahalelerden birisi de işçilerin işe alınmasında söz konusu olabilir. İşçilerin işe alınması ile birlikte iş sözleşmesi kurulmuş olur. İş sözleşmesinin başarıyla kuru-labilmesi için tarafların birbirleri hakkında yeterli bilgiye ulaşmaları gerekir. Uygulamada yeterli bilgi-ye ulaşmak, işverence yöneltilecek sorular ve uygulanacak testler ile sağlanır. Soruların doğrudan veya dolaylı yöntemler aracılığıyla icra edilmesi, testlerin ise politik görüşün araştırılmasına yönelik hazır-lanması mümkündür. İlke olarak işçinin politik görüşü araştırılamaz. Ancak istisnai durumlarda, örne-ğin eğilimli işyerlerinde çalıştırılacak eğilim taşıyıcıları söz konusu olduğunda, aday işçinin politik görüşü iş sözleşmesinin kurulması için önem kazanabilir. Bu nedenle politik görüşün araştırılmasına yönelik olan sorular ve testlerin özelliklerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Politik görüş, yapay zekâ temelli karar destek sistemleri kullanılarak da araştırılabilir. İşçinin işe alınmasında kullanılan yapay zekâ sistemlerinin ve bunlara entegre algoritmaların belli bir ideoloji çerçevesinde oluşturulmaması gerekir. Aksi durumda bu sistemlerin politik görüş temelinde ayrımcı kararlar vermesi için işvereni yönlendirmesi söz konusu olabilir. Kullanılacak yapay zekâ sistemlerinin politik düşünceler karşısında tarafsız (nötr) kararlar vermesi sağlanmalıdır. Aday işçinin politik görüşü sebebiyle işe alınma talebinin reddi konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Ancak salt politik görüş nedeniyle iş sözleşmesinin kurulmasından vazgeçilmesi, aday işçinin temel haklarına zarar verici niteliktedir. Eğilimli işyerlerinde ise işe alım sürecine farklı bir açı-dan yaklaşılabilir. Salt politik görüş nedeniyle işe alınma talebinin reddi, (sözleşme görüşmelerinden kaynaklanan) culpa in contrahendo sorumluluğuna yol açabilir. Sonuçta bu makale üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, işe alınma sürecinde politik görüş kavramı açıklanmaktadır. İkinci bölümde, aday işçinin politik görüşünün doğrudan ve dolaylı yöntemlerle araştırılması üzerinde durulmaktadır. Üçüncü ve son bölümde ise aday işçinin salt politik görüşü sebebiyle işe alınma talebinin reddinin sonuçları değerlendirilmektedir.
Keywords : Politik Görüş, İş Sözleşmesinin Kurulması, Eğilimli İşyeri, Yapay Zekâ, Culpa in Contrahendo