Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Asgari Eşik Ölçütü

Authors : Sümeyye Ulusoy

Pages : 197-223

Doi:/neuhfd.1410416

View : 57 | Download : 61

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesinde ve 1982 Anayasası’nın 17. maddesinde koruma altına alınan işkence ve kötü muamele yasağı, doğrudan doğruya kişinin vücut bütünlüğü ve insanlık haysiyetini korumaya yönelik, en temel hakları koruma altına alan bir haktır. Bu hakkın ihlali olarak kabul edilen işkence, insanlık dışı ve aşağılayıcı muameleler, birbirinden ayırt edilmesi oldukça zor ve muğlak ölçütlere bağlanmıştır. Buna göre bireyi aşağılayan, haysiyetini yaralayan, maddi ve manevi acı ve ıstırap çekmesine sebep olan bu tür bilinçli ve kasti uygulamaların en ağırı işkence olarak kabul edilmiştir. Orta ağırlıkta olanı ise Sözleşmedeki ifadesiyle insanlık dışı muamele, Anayasa’daki ifadesiyle eziyet, en hafifi ise Sözleşmedeki ifadesiyle aşağılayıcı muamele, Anayasa’daki ifadesiyle insan haysiyeti ile bağdaşmayan muameledir. Söz konusu muamelelerin belirlenmesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ve Anayasa Mahkemesi’nin en temel ölçütü asgari eşik ölçütüdür. Buna göre asgari eşik ölçütü, mağdurun hem sübjektif unsurlarını hem de objektif unsurlarını dikkate alarak muamelelerin hangi kötü muamele türü arasında değerlendirileceğini belirlemeye yarayan ölçüttür. Söz konusu çalışmanın amacı ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararları bağlamında, muğlak bir ölçüt olan asgari eşiği olabildiğince belirginleştirmektir.
Keywords : İşkence, İnsanlık Dışı Muamele, Eziyet, Kötü Muamele, Asgari Eşik