el-HARİRÎ’NİN MAQÂMÂT’INDA GEÇEN DARBIMESELLERİN ANALİTİK KRİTİĞİ

Authors : Hacı ÇİÇEK

Pages : 73-101

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2016-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Darbımeseller/atasözleri,  toplumların duygu, düşünce, inanç ve kültürlerini yansıtan özlü sözlerdir. Büyük tecrübelerin sonucunda vurgulanmıştır. Asırlardan süzülerek nesilden nesillere ulaşmıştır. Genelde içinde tecnis ve seci gibi edebî sanatları içerirler. Çoğu zaman insanlar, bir konuya ilişkin duygu ve düşüncelerini açıklarken, toplumunun öz kültürü olan darbımeselleri birer örnek ve şahit olarak göstermiştir. Bu olgu, her toplum için geçerlidir. Arap toplumunun da duygu ve düşüncelerine tercüman olan birçok darbımesel vardır. Arap dili ve edebiyatıyla ilgilenen bazı âlimler, eserlerinde darbımesele yer vermiştir. Onlardan bir tanesi de el-Harîrî’dir. el-Harîrî, elli makameden oluşan Maqâmât adlı eserinde yeri geldikçe darbımeselleri örnek vermiş, onların sonraki nesillere aktarılmasında bir köprü olmuştur. el-Harîrî, eserinde secili cümlelerin arasına darbımeselleri serpiştirmeyi başarmıştır. Bu başarısından, sitayişle söz edilmiştir. Onun zikrettiği bütün darbımesellere ulaştığımızı söyleyemeyiz. Sadece, çok cüzi bir kısmına ulaşamadığımızı söyleyebiliriz. Biz, bu çalışmamızda Maqâmât ’ta geçen darbımesellerin analitik kritiğini yapacağız. 
Keywords : el Harîrî, Maqâmât, Edebiyat, Darbımesel, Arapça