İbn Ebi’l-İsba`ın Bedî`u`l-Kur`an Adlı Eseri Bağlamında Kur`an`ın Bedî` İlmine Katkısı

Authors : Muhammet Vehbi DERELİ

Pages : 461-494

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’an, hitabet ve edebiyatta üstün oldukları iddiasını taşıyan Arap toplumu içerisinden seçilmiş bir peygambere indirilmiştir. Onun edebi inceliklerini en iyi şekilde anlama çabası, zamanla yazılı bir edebiyata dönüşerek Belagat ilimlerini doğurmuştur. Kur’an, mesajını aktarırken, manevî ve lâfzî birçok sanatı en etkili şekilde kullanmış ve Bedî` ilmine büyük katkı sağlamıştır. Kur’an’ın, bir bakıma Arap dilinin süsleyicileri olan bed î` sanatlarını yoğun biçimde kullanması, Bed î`u’l-Kur’ â n adında birtakım eserlerin telifine yol açmıştır. Bu eserlerin en meşhuru, bu çalışmanın da konusu olan ve İbn Ebi`l-İsba` insert ignore into journalissuearticles values(ö. 654/1256); tarafından yazılan Bed î`u’l-Kur’ â n `dır . Müellif, bu eserinde bir diğer kitabı Tahrîru’t-tahbîr ’in Kur’an’la ilgili edebî sanatlar kısmını yeniden ele almıştır. Yüz dokuz edebî sanatı incelemiş ve bunlara Kur’an’dan örnekler vermiştir. Kur’an’dan örneklerini bulamadığı için zorlama bir yol izlememiş ve Tahrîru’t-tahbîr ’de geçen yirmi iki sanata bu eserinde değinmemiştir. Eserin önemli özelliklerinden biri de Tahrîru’t-tahbîr ’de bulunmayan altı sanata yer vermesidir. Ayrıca o, ibd â ` sanatını incelerken, sadece on yedi lafızdan oluşan bir âyette yirmi bir sanatın bulunduğunu açıklayarak, sonraki dönemlere önemli ölçüde tesir etmiştir. Bu çalışma, İbn Ebi`l-İsba` ve onun Bed î`u’l-Kur’ â n adlı eserini ele almış; müellifin sadece burada sözünü ettiği altı sanatı ve yirmi bir sanatın bulunduğu âyeti özel olarak inceleyerek, Kur`an`ın bedî` ilminin gelişmesine yaptığı katkıyı ortaya koymayı hedeflemiştir.
Keywords : Kur`an, Bedî` İlmi, İbn Ebi`l İsba`, Bedî`u`l Kur`an, Şiir