Tek Parti Döneminde Devletçilik Düşüncesinin İnşası ve Dönüşümü (1923-1950)

Authors : Ihsan Ömer Atagenç

Pages : 77-91

View : 59 | Download : 84

Publication Date : 2023-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Devletçilik, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren devletin gündemine giren konuların başında gelmektedir. Gerek İttihat ve Terakki gerekse de Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında ekonomi gündemin esas konusu olmaya devam etmitşir. "İktisadi bağımsızlık” fikri üzerine inşa edilen ekonomik fikirler 1930’lu yıllarda "devletçilik” politikasının hayata geçirilmesi ile sonuçlanmıştır. Ancak ülkenin kendi öz kaynakları ile bağımsız bir model kurmasını amaçlayan devletçilik ulusal ölçekte kabul görmüş bir yoruma sahip değildir. Bir yandan geçmişin mirasını korumaya çalışırken öte yandan 1930’lu yılların gerçeklerine göre kendisini yenilemek istemektedir. Ekonomi politikalarının hedeflerinin belirli olmasına rağmen bu hedeflere nasıl ulaşılacağı 1930’lu yıllardan itibaren önemli tartışmalara sahne olmuştur. Öte yandan dönemin uluslararası konjonktüründeki değişimler de devletçilik politikalarının seyrini değiştirmiştir. Buna karşılık "devletçilik”, 1930’lu yıllarda "Üçüncü yol” olarak tanımlanmış ve mevcut sistemlere karşı Türkiye’nin altenatif bir model geliştirdiği iddia edilmiştir. Bir model olmaktan çok bağımsızlık arayışı olan devletçilik kendi döneminin hem ulusal hem de uluslararası dinamiklerine göre şekillenen bir içeriğe sahip olmuştur. Bu çalışma devletçilik düşüncesinin inşası ve dönüşümünün tarihsel arka planı üzerinden açıklama amacı taşımaktadır.
Keywords : Tek parti dönemi, Türkiye iktisadi tarihi, erken cumhuriyet dönemi ekonomisi, devletçilik, Kemalizm