Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastalarda Tip 2 Diyabet Stigmasının Diyabetik Ayak Öz-Bakım Davranışlarına Etkisinin Değerlendirilmesi/ Evaluation of the Effect of Type 2 Diabetes Stigma on Diabetic Foot Self-Care Behaviors in Patients Receiving Hemodialysis Treatment

Authors : Şerife Çetin, Hacer Sönmezer Öcal

Pages : 129-141

Doi:10.47565/ndthdt.2024.89

View : 118 | Download : 151

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Hemodiyaliz tedavisi alan ve diyabeti olan hastalarda tip 2 diyabet stigmasının diyabetik ayak öz bakım davranışları ile ilişkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu araştırma, Kayseri’de bulunan iki özel diyaliz merkezinde tedavi gören 108 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında; Hasta Tanıtım Formu, Tip 2 Diyabet için Stigma Değerlendirme Ölçeği ve Diyabetik Ayak Öz Bakım Davranışı Ölçeği kullanılmıştır. İstatistiksel açıdan anlamlılık düzeyi p<,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Hastaların %50,9’u kadın, %56,5’i ortaöğrenim düzeyinde, %83,3’ü evli, %50,9’u emeklidir. Yaş ortalaması 66,11±10,87’dir. Hastaların Tip 2 Diyabet için Stigma Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalaması 34,50±13,31’dir. Hastaların yaşı, eğitim durumu, gelir ve sağlık durumunu algılama düzeyi stigma puanını etkilemektedir (p<,05). Diyabetik Ayak Öz Bakım Davranışı Ölçeği toplam puan ortalaması 16,72±7,03’tür. Hastaların yaşı, sağlık durumunu algılama düzeyi, diyabet ve diyabetik ayak eğitimi alması öz bakım puanlarını etkilemektedir (p<,05). Her iki ölçek arasındaki negatif korelasyon anlamlı bulunmamıştır (p>,05) Sonuç ve Öneriler: Hastaların deneyimlediği stigma düşük ve diyabetik ayak öz bakım davranışı orta düzeydedir. Yaş arttıkça, öz bakım davranışı düzeyi azalmaktadır. Sağlık durumunu kötü olarak algılayan hastalarda stigma düzeyi yüksektir. Sağlık durumunu iyi olarak algılayanlarda ve diyabetik ayak eğitimi alanlarda öz bakım davranışı düzeyi yüksektir. Stigma düzeyinin diyabetik ayak öz bakım davranışını etkilemediği saptanmıştır. Hastaların etkili olarak diyabetik ayak bakımı uygulamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, hastaların iyi oluşlarını destekleyecek stratejilere önem verilmesi, stigmaya ilişkin farkındalık eğitimlerinin verilmesi, diyabet eğitimi verilmiş olsa bile diyabetik ayağa yönelik ek eğitimlerin hemşireler tarafından planlanması önerilebilir.
Keywords : Bakım, Diyabet, Diyabetik Ayak, Hemodiyaliz, Hemşirelik, Öz Bakım, Stigma