Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastaların Algıladıkları Stresörler ve Sıvı Kısıtlamasına Uyumlarının Değerlendirilmesi/ Evaluation of Perceived Stressors and Compliance with Fluid Restriction in Patients Receiving Hemodialysis Treatment

Authors : Emel Dikici, Nuran Tosun

Pages : 14-29

Doi:10.47565/ndthdt.2025.93

View : 26 | Download : 42

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma, hemodiyaliz tedavisi alan hastaların algıladıkları stresörler ve sıvı kısıtlamasına uyumlarının değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu çalışma, Ağustos 2022–Mart 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin Nefroloji Servisi ve Diyaliz Ünitesinde uygulandı. Araştırmanın örneklemini; hemodiyaliz tedavisi alan, 18 yaş ve üzerinde olan, iletişim sorunu olmayan ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 168 hasta oluşturdu. Verilerin toplanmasında; Hasta Tanıtıcı Özellikler Formu, Hemodiyaliz Stresör Ölçeği ve Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği kullanıldı. Bulgular: Hemodiyaliz Stresör Ölçeği toplam puan ortalaması 108.44±10.27, fizyolojik stresör alt boyut puan ortalaması 20.52±3.66 ve psikososyal stresör alt boyut puan ortalaması 87.92±8.48’tür. Hastaların en yüksek düzeyde algıladıkları psikososyal stresörler sırasıyla sıvı alımının kısıtlanması, hastaneye sık sık gelme zorunluluğu, sağlık personeline bağımlılık, tedavinin maliyeti ve gelecekle ilgili belirsizlik; fizyolojik stresörler sırasıyla yorgunluk, uyku sorunları ve bulantı-kusma olarak saptandı. Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği toplam puan ortalaması 50.95±4.86, bilgi alt boyut puan ortalaması 16.44±2.37, davranış alt boyut puan ortalaması 23.60±3.89 ve tutum alt boyut puan ortalaması 11.25±4.00’dır. Hemodiyaliz Stresör Ölçeği ve Sıvı Kontrol Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı. Sonuç: Hastaların hemodiyaliz tedavisi ile ilgili algıladıkları stresörlerin yüksek düzeyde olduğu ve psikososyal stresörlerden daha fazla etkilendikleri bulundu. Sıvı kısıtlamasına uyumun orta düzeyde, sıvı kısıtlaması bilgilerinin yüksek, davranış ve tutumlarının orta düzeyde olduğu belirlendi.
Keywords : Hemodiyaliz, Hemşirelik, Sıvı Kısıtlaması, Stresör