Ülkemizde ve Dünyada Ayva Islahı Çalışmaları

Authors : Müge ŞAHİN, Adalet MISIRLI

Pages : 286-294

Doi:10.17100/nevbiltek.211008

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2016-04-04

Article Type : Other Papers

Abstract :Ayva Rosales takımı, Rosaceae familyası, Pomoideae alt familyasında yer alan insert ignore into journalissuearticles values( Cydonia oblonga Miller.);, insanoğlunun bildiği en eski meyve türlerinden biridir. Bu türün orijin merkezinin İran, Türkmenistan, batıda ise Anadolu ve Yunanistan olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye, Dünya ayva üretiminde lider konumdadır ve gerek ülkemizde gerekse dünyada; son yıllarda oluşan talep artışı ve bunun yanı sıra hasat ve depolama kolaylığıyla birlikte pazarda iyi fiyat bulması, ayva üretim alanlarının ve farklı sektörlere yönelik özelliklere sahip ayva çeşitlerinin artışını da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, çeşit geliştirme çalışmalarında seleksiyon ve melezleme ıslahı yöntemleri kullanılmakta olup meyve kalitesi, verim, tanen içeriği, hasat önü dökümü ve ateş yakınlığı gibi hastalıklara dayanım vb. özelliklere önem verilmektedir. Dünyada seleksiyon yolu ile ayva çeşitlerinin geliştirmesi konusundaki ilk çalışmaların 1960’lı yıllarda ülkemizde Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü insert ignore into journalissuearticles values(ETAE);’nde, anaç ıslahına yönelik ilk çalışmaların ise 1900’lü yılların başlarında East Malling Araştırma İstasyonu’nda başlatıldığı görülmektedir. 2015 yılı itibari ile ETAE tarafndan 5 adet ayva çeşiti ve 1 adet anaçı seleksiyon ıslahı yolu ile geliştirilmiştir. ETAE tarafından 2011-2015 yılları arasında, farklı bölgelerde yapılan survey çalışmalarında kırmızı renkli meyve özelliği gösteren ayva genotipleri belirlenmiştir. Ülkemizde bugüne kadar sadece seleksiyon ıslahına yer verilirken dünyada hem seleksiyon hem de melezleme ıslahı ile çeşit eldesine gidilmiştir. Bu derlemede farklı kullanım amaçlarına yönelik ayva çeşit ve anaçlarının geliştirilmesi üzerine yürütülen araştırma sonuçlarına yer verilmiştir. 
Keywords : Ayva, Anaç, Çeşit, Seleksiyon Islahı, Melezleme Islahı