HORASAN ERENLERİ’NDEN HACI BEKTAŞ VELİ’NİN İNSAN SEVGİSİ VE FÜTUHAT ANLAYIŞI

Authors : Mihriban ARTAN

Pages : 200-212

Doi:10.30783/nevsosbilen.1313400

View : 49 | Download : 41

Publication Date : 2023-10-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Hacı Bektaş Veli, XIII. yüzyılda Horasan’dan Anadolu’ya gelen Horasan Erenleri’nden olup Türk İslam tasavvuf geleneğinin önemli şahsiyetlerinden biridir. Onun hayat felsefesi, insanların birbirleriyle ve doğayla barış içinde yaşamaları gerektiğine dayanmaktadır. Hacı Bektaş Veli’nin öğretilerinde İslam’ın özüne ve insanın yaratılış amacına ilişkin felsefî ve mistik görüşler mevcuttur. Onun öğretileri, toplumda hoşgörü, saygı, sevgi ve adalet gibi değerleri vurgulayan bir kültürel miras haline gelmiştir. Hacı Bektaş Veli’nin düşünceleri ve yaşam felsefesi, Anadolu toplumunun sosyal yapısı üzerinde derin bir etkiye sahip olmuştur. Günümüzde de bu etkinin izlerinin devam ediyor oluşunu, Anadolu’nun sosyal dokusu üzerinde yapılan akademik çalışmalarda okumak ve yorumlamak mümkündür. Çalışmada insan hazinemizin önemli bir unsuru olan Hacı Bektaş Veli’nin insan sevgisi, Anadolu’da yapmış olduğu gönül fütuhatı ve irşadının, onun öğretileri ışığında metin analiz yöntemiyle incelenmesi yapılarak, manevî miras ve değerler açısından onun kuşatıcı ve bütünleştirici karakterinin bilinmesi amaçlanmıştır. Döneminin bir gönül eri olan ve somut olmayan miras bağlamında Anadolu’daki manevî iklime damgasını vuran Hacı Bektaş Veli’nin öğretilerinin önemli bir ihtisas alanını oluşturması ise çalışmanın özgün yönünü teşkil etmektedir. Onun öğretileri, günümüzde toplumsal bütünleşmeye yönelik özgün bir yaklaşım modelini de içerisinde barındırmaktadır. Bu çalışmayla Kapadokya’nın manevî ve kültürel mirasının anıtlaşan ismi ve öğretileri asırlardır tazeliğini koruyarak günümüze kadar ulaşan büyük bir mutasavvıf olan Hacı Bektaş Veli’nin, Anadolu’da gerçekleştirdiği gönül fütuhatının zahmet yüklü örneklerinin bilinmesi ve toplumsal belleğe kazandırılması amaçlanmaktadır.
Keywords : horasan erenleri, Hacı Bektaş Veli, gönül eri, insan sevgisi