Yamaoka Kōtarō’nun Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk iç ve dış politikası hakkındaki görüşleri

Authors : Uğur Altın

Pages : 223-236

Doi:10.30783/nevsosbilen.1525929

View : 83 | Download : 39

Publication Date : 2024-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Yamaoka Kōtarō (1880-1959) hacca giden ilk Japon Müslümandır ve Japonya’da İslam’ın tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır. Yamaoka, hac ziyaretini Japonya’da İslam’ın resmî bir din olarak tanınması konusunda faaliyetlerde bulunan gazeteci ve seyyah Abdürreşid İbrahim (1857-1944) ile gerçekleştirmiştir. Yamaoka hakkında yapılan araştırmalar onun bir istihbarat elemanı olması ve Pan-Asyacılık ile Pan-İslamizm’i ortak zeminde buluşturma çabası üzerine yoğunlaşmaktadır. Yamaoka’nın Japonya’nın Türkiye’deki geçici maslahatgüzarı Hanaoka Shirō vasıtasıyla Japonya Dışişleri Bakanlığı Avrupa-Amerika Masası müdürü Hirota Kōki’ye “Türkiye’nin Son Dönem İç Siyaseti ve Dış Politikası” başlıklı bir rapor göndermiştir. Yamaoka’nın raporu Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında sergilenen iç ve dış politika hakkındaki düşüncelerini yansıtması açısından önemlidir. Yamaoka raporunda saltanat, halifelik, Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus mübadelesinin yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa, Amerika ve Balkan Devletleri ile ilişkilerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Bu çalışmada “Pan-İslamist”, “Pan-Asyacı” olarak bilinen Yamaoka’nın saltanatın ve halifeliğin kaldırılmasına dair düşünceleri, Türkiye’nin iç ve dış politikasını nasıl yorumladığı ele alınacaktır. Böylece Yamaoka’nın cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’nin iç ve dış politikasının yanı sıra saltanat ve hilafet ile ilgili fikirleri ortaya konulacaktır.
Keywords : Yamaoka Kōtarō, Türkiye, Japonya