İbn Rüşd’ün De anima Telhîs’inin girişinde nefs ilmini doğa ilimleriyle ilişkilendirmesi

Authors : Abdussamet Özkan

Pages : 1970-1978

Doi:10.30783/nevsosbilen.1515740

View : 79 | Download : 92

Publication Date : 2024-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, İbn Rüşd’ün De anima Telhîs’inin girişinde doğa ilimlerinden elde edilen bir takım fiziksel ilkeler üzerinden nefs ilminin doğa ilimleriyle nasıl ilişkilendirildiği üzerinde durur. Bu ilkeler nefsin cevheri, zâti arazları ve nefsin ayrıklığı gibi merkezi sorunların incelenmesinden önce kavranması gereken bilgiler olup nefs ilmini kendisinden önce gelen doğa ilimlerine bağlayan ilkelerdir. İbn Rüşd, bir bütün olarak doğa ilmini kendi içinde tutarlı ve kapsamlı bir alan olarak organize eder. Bu organizasyona göre tüm doğal varlıklarda ortak olan ilk sebepleri ve temel arazları ortaya çıkarmayı amaçlayan genel Fizik alanı ve doğal varlık düzeni içerisindeki nedensellik ilişkisine göre sıralanmış her bir doğal varlık cinsini ele alan özel araştırma birimleri vardır. En basit doğal cisimlerin incelenmesiyle başlayıp daha bileşik cisimlere doğru ilerleyen ve nihayet doğal varlıklar arasında en bileşik yapıya sahip olan canlı cisimlerin varlıklarının ilkesi ve formu olması bakımından nefsin incelenmesiyle doğa ilimleri külliyatını tamamlayan tutarlı bir anlayış sağlar. Ele aldığı konunun (nefs) doğal canlı varlığın sebebi olması bakımından nefs ilmi, İbn Rüşd’ göre, doğa ilminin son ve en şerefli parçası olarak konumlanır. Bu şekilde İbn Rüşd nefsin incelenmesini doğal canlı cismin incelemesiyle bütünleştirmek suretiyle nefs ilmini doğal araştırma birimleriyle sıkı bir şekilde ilişkilendirir.
Keywords : İbn Rüşd, Nefs İlmi, Nefs, Doğa İlmi, De anima.