ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİK VE POLİETİLEN TEREFTALAT (PET) ŞİŞE ATIKLARININ PİROLİZİNİN TASARLANAN YENİ BİR REAKTÖRDE KIYASLANMASI

Authors : Neslihan DOĞANSAĞLAMTİMUR, Ahmet BİLGİL, Öznur ÇALIŞKAN, Türkan VURAL, Tuğçe AYKANAT, Funda YOLCU

Pages : 21-27

Doi:10.28948/ngumuh.297074

View : 23 | Download : 17

Publication Date : 2017-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :   Ömrünü tamamlamış araç lastiği insert ignore into journalissuearticles values(ÖTL); ve polietilen tereftalat şişe insert ignore into journalissuearticles values(PET); atıkları önemli çevresel problemlerdendir. Bu atıkların yeniden kullanımında önemli bir yöntem olan “piroliz” termokimyasal bir prosestir. Bu çalışma için öncelikle prototip bir piroliz reaktörü tasarlanmış, deney bekleme süresi ön denemelerle netleştirilmiş ve deneyler kurgulanmıştır. Çalışmada 4 kademeli ayrıştırma insert ignore into journalissuearticles values(200, 250, 300 ve 350°C);, soğutucu motorlu 5 kademeli ön yoğunlaştırma insert ignore into journalissuearticles values(-20, -10, 0, +10 ve +20°C); ve son yoğunlaştırma uygulanmıştır. Reaktördeki piroliz hücresinde 300 g PET’e sırasıyla uygulanan dört ayrı ayrıştırma sıcaklığının hiçbirinde gazlaşma oluşmamış ve bu nedenle yoğunlaştırma gerçekleşememiştir. Ayrıca 350°C ayrıştırma sıcaklığında PET borulardan geçerken, moleküllerinin lineer olması, ağ oluşturmaması ve kırılmaya karşı dayanıklı olması nedeniyle donmuş ve sistemde tıkanmaya yol açmıştır. ÖTL ve PET pirolizinin birlikte irdelenebilmesi için ÖTL pirolizi aynı koşullarla sınırlandırılmıştır. 300 g ÖTL piroliz hücresine yerleştirilmiş, sırasıyla 200 ve 250°C ayrıştırma sıcaklıklarında gazlaşma görülmediğinden, yoğunlaştırma meydana gelmemiştir. 300°C ayrıştırma sıcaklığında ÖTL hamursu kıvama gelmiş, ancak gazlaşamamış ve dolayısıyla yoğunlaşamamıştır. 350°C ayrıştırma sıcaklığında ise gazlaşma başlamış ve buna bağlı olarak dört yoğunlaştırma basamağında insert ignore into journalissuearticles values(-10, 0, +10 ve +20°C); sırasıyla katı ürün insert ignore into journalissuearticles values(karbon karası); 232-256 g aralığında artış göstermiş, sıvı ürün insert ignore into journalissuearticles values(pirolitik yağ); ise 50, 54, 32 ve 28 mL olarak elde edilmiştir. Lastiğin organik uçucu maddesinin insert ignore into journalissuearticles values(temelde kauçuk/plastik polimer/leri); düşük molekül ağırlıklı sıvı veya gazlara parçalanması sayesinde gerçekleşen ÖTL pirolizi ile 350°C ayrıştırma sıcaklığından sonra bu reaktörde üretim başlamıştır; PET pirolizi ise bu koşulda sona ermiştir.
Keywords : Atık, atık yeniden kullanımı, çevre, ömrünü tamamlamış lastik, polietilen tereftalat, piroliz