Kabuk yoğunluğunun gravimetrik jeoit belirlemeye etkisi

Authors : Fahrettin DOĞDU, Ramazan Alpay ABBAK

Pages : 202-208

Doi:10.28948/ngumuh.750987

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2021-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Jeodezinin en önemli amaçlarından biri ±1 cm doğruluklu jeoit modelini belirlemektir. Dünyanın birçok bölgesinde henüz bu doğruluğa ulaşılamamıştır. Bu, kısmen bölgelerin topografik kitlelerinin yoğunluğunun bilinmemesinden kaynaklıdır. Genelde yoğunluk değeri global ortalama olan 2.67 gr/cm³ alınır. Ancak ortalama yoğunluk değeri, topografik kitlelerin gerçek değerinden yaklaşık %10 ile %20 arasında farklıdır. Yukarıda bahsedilen optimum jeoit doğruluğuna ulaşmak için gravimetrik jeoit belirlemede yoğunluk değişiminin de hesaba katılması gerekir. Bu yoğunluk değerini elde etmenin yollarından biri küresel, bölgesel ya da yerel kabuk modellerini kullanmaktır. İlgili bölge için üretilen yerel yoğunluk modeli, topografik kitlelerin modellenmesi için en uygun yoldur. Daha önce yapılan çalışmalara göre özellikle dağlık bölgelerde yoğunluğun jeoide etkisi anlamlıdır. Çalışma alanımızda küresel ve bölgesel modellerden belirlenen yoğunluk değerleri, küresel ortalama değerden yaklaşık ±%10 oranında daha farklıdır. Bu farkın Konya Kapalı Havza’sında gravimetrik bölgesel jeoit belirlemeye ne ölçüde etki ettiği araştırılmıştır.
Keywords : gravimetrik jeoit belirleme, KTH metodu, topografik düzeltme, yoğunluk etkisi