Predicting compressive strength using the texture coefficient with soft computing techniques for rocks

Authors : Ramazan ÇOMAKLI, Ümit ATICI

Pages : 1127-1137

Doi:10.28948/ngumuh.1158645

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2022-10-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Kaya dayanımı, planlama, kazı ve güvenlik açısından madencilik, jeoloji ve inşaat mühendisliği için en baskın rollerden birini oynar. En çok kullanılan dayanım türü olan basınç dayanımını insert ignore into journalissuearticles values(fc);, laboratuvar şartlarında bulmak için zaman, maliyet ve standart boyutlu numunelere ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, kayaların şekilsiz numuneler üzerinde veya araziden elde edilen hem doku katsayıları hem de basınç dayanım değerleri regresyon analizi insert ignore into journalissuearticles values(RA);, Sinir Ağları insert ignore into journalissuearticles values(NN`ler);, Gen- ekspresyonu Programlama insert ignore into journalissuearticles values(GEP); ve Uyarlanabilir Ağ Tabanlı Bulanık Mantık Sistemi insert ignore into journalissuearticles values(ANFIS); kullanılarak tahmin edilmiştir. Bu amaçla 136 veriden oluşan bir veri seti insert ignore into journalissuearticles values(46 magmatik, 77 tortul ve 13 metamorfik kayaç); kullanılmış ve üç farklı özellik seti oluşturulmuştur. Tahmin edilen sonuçların birbirleri ile karşılaştırılması bu modellerin eğitimi, test edilmesi ve kontrol edilmesi ile yapılmıştır. İstatistiksel analizlerin karşılaştırmaları ve sonuçları, yapay zekâ hesaplama tekniklerinin, girdi ve çıktı değerlerinin birbiriyle ilişkili olmadığı durumlarda bile fc`yi hesaplamak için önemli ölçüde etkili olduğunu ve istatistiksel olarak uygun ve geçerli matematiksel modeller oluşturmanın GEP kullanan herkes tarafından yapılmasının mümkün olduğunu göstermektedir.
Keywords : Doku katsayısı, basınç dayanımı, Adaptif ağ tabanlı bulanık mantık sistemi, Sinir ağları, Gen ekspresyonu programlama