ESKİ MEZOPOTAMYA`DA DİN, TANRILAR VE ŞİDDET

Authors : Ahmet Selim Baysal

Pages : 267-289

Doi:10.56574/nohusosbil.1569550

View : 69 | Download : 121

Publication Date : 2024-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski Mezopotamya’da dinsel şiddet öncelikle tanrı ve tanrıçaların karakterleri ile ilgiliydi. Hava tanrısı, Güneş tanrısı, Venüs tanrıçası, Mars tanrısı, Satürn tanrısı ve diğerlerinin kızdıkları zamanlarda insanlar üzerinde şiddet uyguladıklarına inanılıyordu. Tanrıların yeryüzündeki yansıması ve temsilcisi olduğuna inanılan krallar ve onlara bağlı askerler ve yargıçlar tanrıların düzeninin savunucusu ve uygulayıcısıydılar. Krallar şiddet ve merhamet konusunda tanrıların taklitçileriydiler. Tanrıların ve kralların insanlar üzerindeki etkileri bazen koruyucu, affedici ve merhametli olarak olumluydu. Bazen de tanrılar ve krallar yok edici, yıkıcı, kan dökücü, işkenceci olarak insanlar üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptiler. Dinsel şiddet ayinlerde, beddualarda, hukukta, savaşlarda ve sanat eserlerinde yaygındı. Şiddet, bazen kötü niyetli kişileri caydırmak ve toplumsal düzeni sağlamak için bir “önleyici kuvvet” olarak uygulandı. Bazen de emperyalist politikalar, köleleştirme, gelenekçi toplumsal baskı ve ötekileştirme için bir araç olarak kullanıldı. Bu çalışma özellikle kral yıllıkları, steller ve kanunnameler gibi çivi yazılı kaynaklara ve sarayların duvarlarını süsleyen kabartma tasvirlerden oluşan sanat eserlerine odaklanmıştır. Bu yazılı ve görsel kaynaklardan şiddetin nasıl uygulandığı ve nasıl meşrulaştırıldığı araştırılmıştır. Yazılı kaynaklarda krallar uyguladıkları şiddet ile övünmüşlerdir. Dinsel şiddet bir ibadet gibi uygulanmıştır. Görsel kaynaklardan kabartma tasvirlerde de şiddet sahneleri çok yaygındır. Bu tasvirler okuma yazma bilmeyen kişileri etkilemek ve yönlendirmek için veya saraya gelen yabancı elçileri korkutmak ve psikolojik baskı altında tutmak içindir.
Keywords : Dinsel Şiddet, Dinsel Aşırılık, Kutsal Savaş, Kısas, Emperyalizm