TOPLUMSAL BELLEKTEN BİREYSEL BELLEĞE: İKİ ÖRNEK OLAY BAĞLAMINDA ALTAN ÖYMEN’İN ANILARINDA “ÖFKELİ YILLAR”

Authors : Aysel YILDIZ

Pages : 89-109

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2019-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hatırlama ve unutma edinimlerini aynı anda içinde barındıran bellek, genel itibariyle yaşanmışlıkların bireysel ya da toplumsal olarak yeniden gözden geçirilmesine dayanmaktadır. Bu bağlamda iki tür bellekten söz etmek mümkündür. Bunlardan ilki toplumsal ya da tarihsel bellek olarak nitelendirilen ve toplumsal yaşamda meydana gelen savaş, göç veya doğal afet gibi olayları toplumların nasıl hatırladığı üzerinde duran bellek türüdür. Ancak toplumsal grupların somut bir hafızasının olabilmesi için öncelikle bireysel bir bedene ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum da bizi bireysel ya da otobiyografik belleğe götürmektedir. Ancak bireysel bellek de toplumdan tamamen bağımsız değildir. Geçmişte yaşanan olayları hatırlamak ya da kendi geçmişlerine gidebilmek için başkalarının, diğerlerinin belleğine sıklıkla başvurma ihtiyacı hissedilir. Dolayısıyla bu açıdan bu iki bellek arasında sıkı bir ilişkinin varlığından söz etmek mümkündür. Bellek çalışmaları açısından anı türü edebi eserler büyük önem taşımaktadır. Çünkü bu eserler, yaşandıkları dönemin siyasi, askeri, kültürel ve toplumsal hayatına ilişkin birçok ayrıntıya yer vermektedir. Bu doğrultuda bu çalışmada Altan Öymen’in Öfkeli Yıllar adlı anı kitabı toplumsal bellek ve bireysel bellek arasındaki ilişki bağlamında ele alınmaktadır. Kitap içerisinde yer alan “Halkevleri Kapatılıyor” ve “6-7 Eylül Olayları” bölümleri metin analizi tekniğiyle incelenerek toplumsal bellek ile bireysel bellek yani Öymen’in anılarının nasıl bir ilişki içerisinde olduğu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Toplumsal Bellek, Bireysel Bellek, Anı, Altan Öymen, Öfkeli Yıllar