TÜRKİYE EKONOMİSİNDE YURTİÇİ KREDİLERİN BELİRLEYİCİLERİ: SERMAYE GİRİŞLERİNİN ROLÜ

Authors : Cemil Varlik

Pages : 142-162

Doi:10.52122/nisantasisbd.1348126

View : 96 | Download : 85

Publication Date : 2023-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelişen piyasa ekonomilerinde, bankacılık kesiminin yurtiçi kredilerindeki hızlı düşüşlerin ve aşırı artışların ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesi beklenen bir sonuçtur. Bu yüzden yurtiçi kredilerdeki çöküşün veya aşırı kredi genişlemesinin olumsuz etkilerini hafifletmeye yönelik politikaların oluşturulabilmesi için, yurtiçi kredi büyümesini belirleyen faktörlerin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde 2004Q1-2020Q1 dönemi için sermaye girişlerinin yurtiçi kredi büyümesi üzerindeki etkilerinin incelenmesi amacıyla, yedi değişken (GSYH büyümesi, tüketici fiyat enflasyonu, kredi faiz oranı, brüt sermaye girişleri, nominal döviz kuru, reel krediler ve reel borsa getirisi) içeren yapısal VAR modeli oluşturulmaktadır. Brüt sermaye girişlerinin farklı bileşenlerinin (FDI, portföy ve diğer yatırım girişleri), firmalara ve hane halklarına verilen banka kredileri üzerindeki etkileri de ayrı ayrı araştırılmaktadır. Etki tepki ve varyans ayrıştırması analizleri, bankaların toplam kredileri üzerinde; brüt FDI girişlerinin negatif, buna karşın brüt portföy girişlerinin ve brüt diğer yatırım girişlerinin pozitif etki yarattığını göstermektedir. Ayrıca brüt portföy hisse senedi girişleri ile bankalar ve diğer kesimlere dönük brüt diğer yatırım girişlerinin hem firma hem de hane halkı kredilerini pozitif ve anlamlı biçimde etkilediği kanıtlanmaktadır.
Keywords : Banka kredileri, brüt sermaye girişleri, yapısal VAR