Kültürel boyutu ile “makerspace” yapılanmaları: Kütüphanelerin rolü

Authors : Güler DEMİR, Ayşenur GÜNEŞ

Pages : 52-71

View : 18 | Download : 57

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların bir araya gelerek çeşitli araçlarla ilgi alanları ve gereksinimlerine yönelik üretim, keşif yaptıkları, bu süreçlerde yeni yeni bilgiler edindikleri, deneyim kazandıkları alanlar olan makerspace’ler, DIY insert ignore into journalissuearticles values(Do-it-yourself); insert ignore into journalissuearticles values(Kendin Yap); felsefesinin ürünüdürler. Bu alanlar, 21. yy. becerileri olarak nitelenen sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılık, iletişim ve işbirliği gibi pek çok becerinin kazandırılmasına zemin sunmaktadır. Anılan süreçlerin toplamı aynı zamanda kendine özgü bir kültürel bir yapıyı geliştirmiştir. Söz konusu kültürel doku bir ölçüde, ABD’li kent sosyoloğu Ray Oldenburg’un geliştirdiği üçüncü mekân paradigmasını çağrıştırmaktadır. Makerspace’lerin ve maker hareketinin kültürel yapısına ilişkin dinamikler arasında yer alan eşitlikçilik, katılımcılık, aidiyet, işbirliği, arkadaşlık, sohbet, paylaşım ve dayanışma gibi kültürel ögeler üçünü mekânların da nitelikleridir. Toplumun eğitsel ve kültürel gelişimini amaçlayan kütüphaneler- türleri ne olursa olsun- makerspace’ler ile ortak misyonları nedeniyle makerspace’lerin gelişimi için uygun olduklarından, dünyada ve Türkiye’de kütüphaneler bu alanlara daha fazla yer vermeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, makerspace, maker ve ilişkili kavramların özellikle kültürel yapısına ilişkin kuramsal bir çerçeve çizmek, konunun önemine işaret etmek ve bu bağlamda kütüphanelerin rolünü sorgulamaktır. Durum saptayıcı/betimleyici bir araştırma olan ve konuya ilişkin yerli ve yabancı literatüre dayalı olarak hazırlanan bu çalışmanın kapsamında, öncelikle temel kavramlar açıklanmıştır. Daha sonra konunun arka planını aydınlatmak üzere makerspace’lerin tarihsel süreçte gelişimi ele alınmış ve arkasından kültürel boyut konusunda irdelemeler yapılmıştır. Çalışmanın bundan sonraki bölümünde makerspace’lerin kütüphaneler için önemi ve yerinin sorgulanması söz konusudur. Son olarak önerilerin de yer aldığı sonuç bölümü ile çalışma tamamlanmıştır.
Keywords : Makerspace, maker, kütüphaneler, üçüncü mekan, Ray Oldenburg, Kendin Yap, 21 yüzyıl becerileri, STEM, STEAM