Güç Dengelerindeki Değişimin Uluslararası Sistem Üzerindeki Dönüştürücü Etkisi: ABD ve Çin Rekabeti Üzerine Bir Analiz

Authors : Sinem KOCAMAZ, Seda Gozde TOKATLI

Pages : 105-142

View : 18 | Download : 16

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Soğuk Savaş sonrası dönemde iki kutuplu sistemin sona ermesi ve uluslararası sistemin yapısında meydana gelen güç değişimiyle beraber yeni aktörler ve yeni tehditler ortaya çıkmıştır. Sistemde tek kutuplu yapıdan çok kutuplu yapıya doğru geçiş yaşanırken, ekonomide neoliberal ideoloji belirleyici olmuş, güvenlik alanında ise Batı ittifakı örgütleri tarafından belirlenen normatif çerçevede sistem yeniden inşa edilmiştir. Büyük durgunluk olarak adlandırılan 2008 küresel ekonomik krizi aktörler arasındaki güç dağılımında meydana gelen değişim ve sistemin aksaklıklarını göz önüne çıkarmıştır. Bu bağlamda Çin, ABD’nin karşısındaki yeni rakip güç olarak ortaya çıkmış ve bu yükselişin uluslararası sistemde bir değişime neden olup olamayacağı sorgulanmaya başlanmıştır. Çin, ABD’ye rakip güç olarak konumlanıp sistem içerisinde önemli bir aktör haline gelirken ABD’den farklı yöntemler kullanmaktadır. Çin, Şangay İşbirliği Örgütü, ASEAN insert ignore into journalissuearticles values(Güneydoğu Asya Uluslar Birliği); örgütü gibi bölgesel örgütler çerçevesinde etkinliğini arttırırken, Kuşak ve Yol Projesi gibi projelerle pek çok ülkeyi finanse etmekte, yaptığı ikili ve çok taraflı serbest ticaret antlaşmalarıyla bölgesel işbirliği ağını genişletmektedir. Bu makalenin amacı, ABD ve Çin rekabeti çerçevesinde uluslararası sistem içerisinde yaşanan değişimi ele almaktır. Bu çerçevede Çin’in başarısını sınırlandıran siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel faktörler neorealist kuram çerçevesinde ele alınacaktır. Çalışmada metodolojik çoğulculuk ve tarihsel karşılaştırmalı araştırma yöntemleri kullanılarak nitel bir çalışma yapılmıştır.
Keywords : Çin, ABD, Neorealist Teori, Uluslararası Sistem, Güç Dengesi