Yeni Bir Dış Politik Girişim Örneği Olarak Türkiye`nin Denizaşırı Üs Politikası Uygulamaları: Katar ve Somali Örneği

Authors : Gökhan Öçalan, Gökhan Koçer

Pages : 220-246

View : 113 | Download : 84

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Denize kıyısı olan devletlerin, etki kapasitelerini artırmak amacıyla ve güçlerinin bir göstergesi olarak, denizaşırı coğrafyalarda varlık göstermeleri, yüzyıllar öncesine uzanan bir geçmişe sahiptir. Sömürgecilik döneminde geliştirilen bu anlayış, 20. yüzyılda askeri üsler kurmak biçiminde somutlaşmış ve yaygınlık kazanmıştır. Bugün, küresel büyük güçlerin yanı sıra orta büyüklükte bölgesel güç bazı devletler de üs politikaları geliştirmekte ve denizaşırı üs faaliyetlerine önem vermektedirler. Üs politikası geliştirmek ve denizaşırı üs kurmak, Soğuk Savaş sonrasının değişen uluslararası ilişkiler ortamında, orta büyüklükte bölgesel bir güç olan Türkiye’nin de dış politika ve ulusal güvenlik uygulamalarından birisi olmuştur. Türkiye, öncelikle ulusal güvenliğinin gereği olarak üs politikası geliştirmek zorunda kalmış, bu zorunluluk daha sonra denizaşırı üs sahibi olmak yönünde ve biçiminde bir tercihe dönüşmüştür. Irak ve Suriye’de terörle mücadele harekâtı kapsamında üsler oluşturan Türkiye’nin denizaşırı üs sahibi olma konusundaki ilk deneyimi Katar’da kurduğu üs olmuştur. Akabinde Somali, Libya ve Azerbaycan’da üsler kuran Türkiye, bugün, dünyada üs politikasına ve denizaşırı üslere sahip ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye, Katar ve Somali’de sahip olduğu denizaşırı üslerle, kısa bir sürede üs sahibi olma konusunda önemli deneyimler kazanmıştır. Türkiye’nin üs politikası izlemesi ve denizaşırı üs sahibi olması, doğal olarak ulusal güvenliğini ve dış politikasını etkilemiş, bu durumun bölgesel ve küresel gelişmeler bağlamında yansımaları da söz konusu olmuştur.
Keywords : Üs Politikası, Denizaşırı Üs, Katar, Somali, Türk Silahlı Kuvvetleri