SON DÖNEM OSMANLI NÜFUSU VE ETNİK DAĞILIMI

Authors : Servet MUTLU

Pages : 3-38

View : 472 | Download : 4488

Publication Date : 2016-08-05

Article Type : Research Paper

Abstract :İmparatorluğun son yıllarında Osmanlı nüfusunun büyüklüğü ve etnik ve mekânsal dağılımı daha çok politik nedenlerle tartışmalı bir konu olagelmiştir. Osmanlılar nüfus sayımlarına ve bunların güncelleştirmelerine dayalı nüfus verileri üretirken çeşitli politik davaların taraftarları, kimi zaman resmi verilerden oldukça farklı rakamlar ileri sürmüşlerdir. Bu ihtilaflı rakamlar Osmanlı demografisi araştırmacıları için bir sorun arzetmektedir. Sorunun çözümünün düğüm noktası Osmanlı nüfus sayımlarının ve güncelleştirmelerinin doğruluk ya da güvenilirlik derecelerinin belirlenmesidir. Bu makalenin temel amacı budur. Sayım sonuçları üzerinde etkili olduklarından, makale önce Osmanlı nüfus sayım yöntem ve süreçleri üzerinde durmaktadır. Sayım sistemi kişilerin, özellikle erişkin erkeklerin, kaydolmaları için özendiriciler içeriyor ve sayımdan sorumlu komiteler, politik maksatlı veri üretimini engelleyici bir etnik yapıdan oluşuyordu. Ancak, kısmen kültürel nedenlerle, kadın ve çocuklar eksik sayılmışlardı. Sayımlardaki bu kusurlar, düzeltilebilecek niteliktedir. Model Hayat Tabloları kullanarak, eksik sayımları düzeltmek için biri İstanbul, biri de diğer vilayetler için olmak üzer iki yöntem geliştirilmiştir. Her sayım için, etnik grup ve idari birim itibariyle, biri de alt sınır biri de üst sınır olmak üzere iki tahmin yapılmıştır. Kadın ve çocukların eksik sayımları için düzeltmeler yapıldığında, Osmanlı nüfus sayımlarının makul ölçüde güvenilir belgeler oldukları ortaya çıkmaktadır.
Keywords :