TÜRKİYE’DE GÖÇÜN DEĞİŞEN YAPISI KAYNAKLI İKİ OLGU

Authors : Mümtaz PEKER

Pages : 131-159

View : 281 | Download : 1862

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de nüfussal dönüşümün ikinci evresinin başladığı 1950- 1960 döneminde iç ve dış göç dalgası başladı. Köylü göçmenler, varış noktası olan şehirlerde “aile ve din kurumu” kaynaklı kalkış yeri değerleri bağlamında yaşamlarını sürdürmüşlerdi. Sosyal baskıdan ötürü boşanmalar köydeki düzeyini sürdürmüştü. Ülkemizde 1970- 1980 dönemi sonrasında şehir-şehir göçü öncelikli konuma gelmişti. 1980 öncesine göre nitelik açısından birbirinden çok farklı olanları yapısında barındırmaya başlayan şehir, karmaşıklığın yaşandığı bir yer olmuştu. Sosyal baskının azaldığı şehirli göçü alan yerleşmelerde boşanma hızları önceki döneme göre farklılaşmıştı. 1960’lı yıllarda yine nüfus baskısından ötürü çoğunlukla köyden olmak üzere dış göç başlamıştı. Bunlar varış noktası sosyal yapısının en alt grubunda yer almışlardı. Kalkış noktası değerleri bağlamında yaşamlarını sürdürmüş, varış noktası ile bütünleşmeyi ötelemişlerdi. Tasarruflarını ülkemize aktarmış, ülkemiz 1970-2000 döneminde beklenmeyen dış âlem gelirine kavuşmuştu. 1980’li yıllarda üniversitelerin ilk yüzde beşle öğrenci alan tıp, mühendislik, fen ve sosyal bilimler bölümünü bitiren gençlerde, çoğunlukla yurt dışında eğitimini sürdürmek ya da merkez ülkelerde çalışma istemi oluşmuştu. Bu tutum ve davranış 2000’li yıllarda gençler arasında bir değer haline gelmişti. Varış noktasında ağ ilişkilerini iyi yöneten gençler, aile servetlerinin de merkez ülkeye transferini gerçekleştirmeye başlamışlardı. Bunların amacı piyasa koşullarında öteki ile yarışı sürdürmek, rekabet edebilmek olmuştu. Başarıları ölçeğinde ülkeye kaynak aktarmak gibi bir öncelikleri olmamıştı. Türkiye, 2000’li yıllarda işçi göçünden gelen kaynak aktarımını kaybetmiş; ama artan beyin göçü ile kaynak aktaran bir ülke konumuna gelmişti.
Keywords : iç göç, boşanma, dış göç, kaynak aktarma